منظور از نداء براى نماز جمعه، همان أذان ظهر روز جمعه است. هنگامی که صدای اذان نماز جمعه بلند میشود، مومنان باید کسب و کار را رها کرده، به سوی نماز که مهمترین یاد خدا است بشتابند.
یکی ازفرائض دینی که اسلام آن را واجب نموده و به شتاب در انجام آن تاکید کرده، نماز جمعه است.
این مسئله به قدری اهمیت دارد که یک سوره در قرآن به نام جمعه آمده است .
در حدیثی از پیامبر(صلی الله علیه و آله) آمده: "ان اللَّه تعالى فرض علیکم الجمعة فمن ترکها فى حیاتى او بعد موتى استخفافا بها او جحودا لها فلا جمع اللَّه شمله، و لا بارک له فى امره، الا و لا صلاة له، الا و لا زکاة له، الا و لا حج له، الا و لا صوم له، الا و لا بر له حتى یتوب"( خداوند نماز جمعه را بر شما واجب کرده هر کس آن را در حیات من یا بعد از وفات من از روى استخفاف یا انکار ترک کند خداوند او را پریشان مىکند و به کار او برکت نمىدهد، بدانید نماز او قبول نمىشود، بدانید زکات او قبول نمىشود، بدانید حج او قبول نمىشود، بدانید اعمال نیک او قبول نخواهد شد تا از این کار توبه کند.)
در سوره جمعه آمده: " یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نُودِی لِلصَّلَاةِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَیْعَ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ
"( اى کسانى که ایمان آوردهاید! هنگامى که براى نماز روز جمعه اذان گفته مىشود به سوى ذکر خدا بشتابید، و خرید و فروش را رها کنید که این براى شما بهتر است اگر مىدانستید.)(9 جمعه)
این آیات وجوب نماز جمعه و حرمت معامله را در هنگام حضور نماز تاکید نموده است.
منظور از نداء براى نماز جمعه، همان أذان ظهر روز جمعه است. هنگامی که صدای اذان نماز جمعه بلند میشود، مومنان باید کسب و کار را رها کرده، به سوی نماز که مهمترین یاد خدا است بشتابند.
در روایتی از امام باقر (علیه السلام) آمده که فرمودند: " وقتى گفته مىشود" فاسعوا " معنایش این است که بروید و چون گفته مىشود "اسعوا " معنایش این است که براى فلان هدف عمل کنید.
این ندای کیست که جان ها را این چنین آشفته؟
این قطره ها، به شوق پیوستن به کدام دریا، این طور عاشقانه می شتابند؟
این عشق کیست، که دل ها را به هم پیوند زده؟
این صفوف به هم پیوسته ایمان را کدام شور، حلقه می زنند؟
این انسان های عاشق را عشق کدام بزرگ فرا خوانده است؟
قامت ببندید!
آزادگی تان را به رخ دنیا بکشید!
نماز جمعه!
فرشتگان به شوق شرکت در نماز، به زمین نزول کرده اند.
که نماز جمعه، آبروی هر مؤمن است.
که نماز جمعه، فقط یک نماز نیست؛ وحدت بزرگ شماست.
وحدت تمام دل هایی که آزادگی را می طلبند.
نماز جمعه، نشانه سربلندی و غرور شماست!
کنار هم می ایستند.
انسان هایی که می خواهند. خشوع و خضوع خود را در برابر هفت آسمان به نمایش بگذارند.
کنار هم می ایستند.
در صف هایی که ایمان، در تار و پودش جاری است.
در صف هایی که حلقه اتصالش، خدایی واحد است.
قبله ای واحد،
کتابی واحد.
در صف هایی که به هیچ نیرویی متلاشی نمی شود؟
بگذار دنیا، این همه وحدت را، با بهت به تماشا بنشیند.
که نماز جمعه، اتحاد و هم بستگی ملّتی آزاده را به تصویر می کشد!
همه چیز این نماز فرق دارد.
همه چیز این نماز آسمانی است.
هر رکن این نماز خدایی است.
امام این نماز باید خوب ترین باشد.
آسمانی باشد.
باید بهترین باشد و این بار امام این نماز، مردی است از سلاله پاکان.
و این مردم...
این سروهای آزاده که می خواهند سر به خاک بگذارند و فقط برای خدا سجده می کنند!
بشتابید به سوی بهترین عمل ها.
بشتابید به سوی نماز.
بشتابید به سوی نماز جمعه.
ای مردم که به خاطر خدا قیام کرده اید!
ای مردم که دین خدا را احیا کردید!
این بار باید در نمازی شرکت کنید که می خواهد اتحاد شما را به جهان اثبات کند.
اینک تمام دنیا که نه! آسمان ها به نظاره این وحدت نشسته اند.
که نماز جمعه، حضور غرور آفرین شما مردم باایمان است.
قامت ببندید!
و فریاد بزنید که، ما کنار هم می ایستیم؛ در تمام صحنه ها!
که نماز جمعه، فقط یک نماز نیست؛
سیاستی الهی است،
وحدتی خدایی است،
شکوهی آسمانی...
«قَد قامتِ الصّلوة».
پس اینک، پُر افتخارترین «قد قامتِ» قرن را فریاد می زنیم.
هان، قیطریه! بر خویش ببال! هزاران عاشق، شانه به شانه، اینک به شکرانه رحمتی که به ما ارزانی داشته است، به سجده گاهِ بزرگِ دوست آمده ایم.
پس این «قد قامتِ الصلوة» که از وحدتِ هزاران حنجره بر می خیزد، چونان توفانی برآمده از دریا، همچنان که تا عرش خواهد رسید، گوشِ تمام آنان را که نمی خواستند این صدا را بشنوند، کَر خواهد کرد.
«قد قامت الصلوة»...؛ این جمله ای است که اعلان عظمتِ این خاک است.
این پرچم مرامِ من و توست که این گونه آشکار برافراشته ایم.
این فریاد، شکوهِ زیستنِ فردای ماست؛ مغرور و ایستاده، که خویش را همیشه قامت بسته، در محضرِ خدای خویش می دانیم. «قد قامتِ» ما، آیتِ دستان گره خورده ماست، عشق ماست.
«قد قامتِ» ما، همه آن چیزی است که برایش قیام کرده ایم.
همه آن چیزی است که برایش جنگیدیم، خون دادیم و خون ریختیم. پس به پای می داریمش و فاتحانه، فریادش می زنیم.
هان، قیطریّه! نگاه کن خیلِ مردمانِ فاتح را که اینک به فتحِ بزرگ خویش، جشن گرفته اند.
هان، قیطریه! نگاه کن و شادمان باش که اینک، آزادانه می شود «قد قامت الصّلوة» گفت و باور کن که این، فتح کوچکی نیست.
هان، قیطریّه! نگاه کن برقِ امیدی را که در چشمانِ تک تکِ ایشان می درخشد؛ چشمی که به فرداها دوخته شده است و به افق های پهناوری که اینک در ارتفاع قیطریه می توان دید.
این جاست که «من»، وجود ندارد؛ هر چه هست، «ما» شده است.
هر چه هست، یگانگی و یکرنگی، صداقت و ایمان و در هم بافتگی است.
این جا حس می کنم هزاران خواهر و برادرِ یکرنگ، در اطراف من حلقه زده اند و یک آسمانِ آبی، بر فرازِ همه این سرزمین پهن شده است. این چه حسّی است که زنجیروار، همه را به هم پیوند زده است؟!
چه «قد قامت الصلوةِ» متفاوتی است این.
منظره سجده های هماهنگ و همزمان، شکوه اسطوره ای زیبای قیطریّه را هزار چندان می کند و زمزمه هم آوای ذکرها، چون موج آرامشی در همه شهر می پراکَنَد؛ این اعجازِ «قد قامتِ» ماست. بزرگ می داریمش و از ارتفاع قیطریه، همه این خاکِ آسمان پناه را فریاد می زنیم: «قد قامت الصلوة»
- اگر اقتدا کننده 7 نفر باشد، پاداش 19200 نماز داده می شود.
- اگر اقتدا کننده 8 نفر باشد، پاداش 36400 نماز داده می شود.
- اگر اقتدا کنندگان و امام جماعت به 10 نفر رسیدند، پاداش 72800 نماز دارد.
-ولی اگر تعداد افراد از 10 نفر گذشت، حساب آنرا به غیر از خداوند هیچ کس نمی داند.
روایت است که شبی، حضرت علی(ع) تا سحر به عبادت مشغول بود. چون صبح شد، نماز صبح را به تنهایی خواند و استراحت کرد. رسول خدا(ص) که حضرت علی(ع) را در صفوف جماعت ندید، بخ خانه او رفت. حضرت فاطمه(س) از شب زنده داری حضرت علی(ع) و عذر او از نیامدن به مسجد سخن گفت. پیامبر(ص) فرمود: پاداشی که بخاطر شرکت نکردن در نماز جماعت صبح، از دست علی(ع) رفت، بیش از پاداش عبادت تمام شب است.
بخاطر همین فضیلت هاست که اگر تعداد نمازگزاران از ده نفر بیشتر شود، اگر تمام آسمان ها کاغذ شوند و تمام دریاها مرکب شوند و همین طور تمامی درختان قلم شوند و فرشتگان بنویسند، حتی قادر به نوشتن پاداش یک رکعت از آن نیستند.
و همچنین نماز جماعت با تاخیر بهتر از نماز فرادی در اول وقت است.
ب) آثار اجتماعی:
نماز جماعت، مقدمه وحدت صفوف و نزدیکی دلها و تقویت کننده روح اخوت و برادری میان مردم است.
نماز جماعت، نوعی حضور و غیاب بدون تشریفات و بهترین راه شناسایی افراد است.
نماز جماعت، بهترین، بیشترین، پاکترین، و کم خرج ترین اجتماعات دنیاست و نوعی دید و بازدید رایگان و آگاهی از مشکلات و نیاز های یکدیگر و زمینه ساز تعاون اجتماعی بین آحاد مسلمین است.
خوب بیش از این شما را خسته نمی کنم و ادامه این بحث را در پست بعدی برایتان مطرح می کنم. پس منتظر پست بعدی و ادامه این مطلب باشید.
نماز جمعه، فریضهای هفتگی است که بهصورت جماعت خوانده میشود و هر جمعه، تودۀ عظیمی از مسلمانان برای ادای آن گرد میآیند.
این نماز بیانگر ماهیت اجتماعی و سیاسی نظام اسلامی و مظهر پشتیبانی امت اسلامی از حکومت عدل و قسط و تأیید اعمال مسؤولان حکومت اسلامی است.
در خطبههای نماز جمعه، مردم به اطاعت و اجرای فرامین الهی، پیشهکردن تقوی و پرهیزگاری در زندگی روزمرۀ خود و تلاش در راه همبستگی و وحدت بین مسلمانان، توصیه میشوند. از امور سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی جامعۀ خود آگاه میگردند. دربارۀ مصالح مسلمانان و کشورهای اسلامی، وقایع و پدیدههای بینالمللی و کیفیت رفتار و روابط با سایر ملتها و دولتها بحث میشود، لذا در استقلال و موجودیت اسلامی جامعه، رشد آگاهیهای مردم و ایجاد همبستگی بین آنان تأثیر بسزایی دارد.
در این مقاله مقام و جایگاه جمعه در اسلام، نماز جمعه از دیدگاه قرآن (سورۀ جمعه) شرایط و وظایف نمازگزاران، نماز جمعه بهعنوان یک نهاد فراگیر اجتماعی، اصول اساسی و خطبههای نماز جمعه، شواهد تاریخی و فقهی نماز جمعه، نقشهای مختلف نماز جمعه، نقش ارتباطی، مشارکت اجتماعی، سیاسی، تربیتی رفتاری، رزمی (نظامی) مورد بحث و بررسی واقع خواهد شد.
همچنین نظر به اینکه رفتارهای گوناگون انسان در زمینههای مختلف اجتماعی و سیاسی نشأت گرفته از باورها، اعتقادات، آرا، ارزشها، آداب و رسوم، دین و اصول آن است. از اینرو در یک جامعۀ اسلامی نماز جمعه میتواند پایه و اساس اخلاق و رفتار انسانها قرار گیرد و نشان خواهیم داد چگونه جمهوری اسلامی ایران بهعنوان پرچمدار یک نظام الهی قادر است خطبههای نماز جمعه را بهعنوان الگوی رفتاری حل و رفع مشکلات مسلمانان مورد استفاده قرار دهد.