در این مقال کوتاه اشاره مختصری به برخی از احکام فقهی پیرامون «حرمت تنجیس مسجد» و همچنین «وجوب ازاله نجاست از آن» می شود.

1, «ازاله نجاست از مساجد واجب است و در این حکم فرقی میان قسمت داخل، سقف، پشت بام و طرف داخل دیوار مسجد نیست. بلکه بنابر احتیاط، طرف خارج هم، همین حکم را دارد. مگر این که واقف آن را جزء مسجد قرار نداده باشد و نیز اگر واقف، نقطه خاصّی را مسجد قرار نداده باشد، ازاله نجاست از آن، واجب نیست. وجوب ازاله نجاست از مسجد یک واجب فوری است؛ بنابراین تأخیر انداختن آن به میزانی که با فوریّت عرفی منافات داشته باشد، جایز نیست.

اسلام با وضع مالیات‌های اسلامی همچون خمس و زکات، برای این بُعد زندگی انسان‌ها نیز برنامه‌ریزی کرده است؛ اما دستورهای مالی اسلام به خمس و زکات منحصر نمی‌شود و مسلمان راستین باید در حد توان خود، در راه اعتلای دین اسلام گام بردارند و برای پیشرفت آن هزینه کنند.

شاید بتوان گفت تأمین هزینه‌های مسجد،‌ یکی از بهترین راه‌هایی است که مۆمنان با انجام آن، می‌توانند قسمتی از دِین خود را به اسلام ادا ‌کنند. اما این مهم چگونه اتفاق می‌افتد؟

چگونه می‌توان مسلمانان را ترغیب کرد تا با میل و رغبت، قسمتی از هزینه‌های مسجد را به عهده بگیرند؟

صورتبندی پدیده‌هایی که پیرامون ما رخ می‌دهد، گاه به‌آسانی امکان‌پذیر است و گاه، به‌علت پیچیدگی و چندعلتی‌بودن پدیده، دشوار است. به‌هرحال، باید با نگاهی دقیق لایه‌های مختلف پدیده را کاوش کرد تا لایه‌های مبهم پدیدار پیچیده روشن شود. پدیده‌های فرهنگی- سیاسی معمولاً چنین خصیصه‌ای دارند. انقلاب اسلامی ایران یکی از دشوارترین و درعین‌حال ساده‌ترین این پدیده‌هاست. سادگی آن وقوع انقلابی مردمی است علیه نظام سیاسی حاکم که دو خصلت استبدادزدگی و استعماری‌بودن در جان آن ریشه دوانده بود. اما پیچیدگی پدیده به‌جهت ساختار انقلاب، عوامل ایجادکننده و ریشه‌های آن است. نظریه‌های فراوانی درباره‌ چگونگی وقوع انقلاب ایران داده شده است، از نظریه‌های ارزش‌گرا گرفته تا ساختارگرا، از ایده‌های اقتصادی و شبه‌ مارکسیستی گرفته تا نگرش‌های ایده‌‌آلیستی و... در این نوشتار برآنیم که مکان و جایگاه سازمان تشکیلاتی انقلاب اسلامی را، که همان مسجد است، قدری واکاوی کنیم و دریابیم که مسجد چگونه توانست ساختاری پی‌ریزی کند که در آن همه‌ نیروهای انقلابی گرد هم آمدند و با اشتراک در مفاهیم انقلابی به‌سرعت به حوزه عمل رسیدند،

بنابر آیات و روایات، یکی از مکان هایی که به آباد کردن و رونق دادن آن فراوان توصیه شده است، مساجد می باشند، چنانچه امام صادق (ع) می فرمایند: هر کس مسجد بسازد، خداوند به سبب این کار او، در بهشت خانه ای برای او فراهم می نماید.

بنا نمودن مسجد و عمران و آباد نمودن آن چنان در نزد خداوند متعال دارای جایگاه و مقام می باشد، که حتی در شب معراج این امر به پیامبر اسلام حضرت محمد (ص)، یادآوری گردید، به نحوی که عبدالله بن مسعود از پیامبر (ص) نقل می کند که حضرت فرمودند: شب معراج دیدم این کلمات بر درب ششم بهشت نوشته شده است: معبودی جز خداوند نیست، محمد پیامبر خداست و علی ولی خداست، هر کس دوست بدارد و بخواهد قبرش وسیع تر شود، باید مساجد را بنا کرده و آباد نماید، و هر کس دوست دارد، کِرم های زیر خاک و زمین بدن او را (در قبر) نخورند، پس باید به مساجد جارو زده و آن ها را تمیز نگه دارد، و هر کس علاقمند است لحدش تاریک نباشد، پس باید مساجد را منور گرداند و چراغ های آن را روشن کند، و هر کس دوست دارد بدنش در قبر معطر بماند و جسدش نپوسد، پس باید برای توسعه مسجد تلاش کند و مساجد را توسعه دهد، و همچنین در روایتی دیگر از پیامبر (ص) آمده است که: هر کسی در روز پنج شنبه، شب جمعه، مسجدی را جارو نماید و به اندازه ی سرمه ی چشمی خاک از آن خارج نماید، خداوند متعال او را می آمرزد و هر کس که چراغی در مسجدی از مساجد خداوند روشن نماید، فرشتگان و حاملان عرش الهی، مادامی که نور آن چراغ در مسجد می تابد، برای او استغفار می نمایند.

منابع:

- گنجینه معارف، ج2: 757.
- آمال الواعظین، ج3: 47- 48.