1- اراکی: و مسجد بیت المقدس و بعد از آن مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محلّه و بعد از مسجد محلّه، مسجد بازار است.
*****
بهجت: مسأله- نماز در مسجد، از نمازدر غیر مسجد افضل است؛ و بهتر از همه مسجدالحرام است و بعد مسجدالنبی صلیالله علیه و آله وسلم و بعد مسجد کوفه و بعد مسجد سهله و مسجد خیف و مسجد غدیر و مسجد بیت المقدس و مسجد براثا و مسجد قبا و مسجد جامع هر شهر و بعد مسجد قبیله و بعد مسجد بازار؛ و از جمله مواضع مستحب و با فضیلت، مشاهد مشرّفه انبیاء و اوصیاء انان و ائمه علیهم السلام است.
مظاهری:مسأله- در شرع مقدس اسلام خصوصا برای همسایگان مسجد بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانند. و بهتر از همه مسجد ها مسجد الحرام است که نماز در آن برابر با یک میلیون نماز است و مسجد پیامبر صلی الله علیه وآله که برابر باده هزار نماز است.
نیت نماز مسافر
1484. نیت نماز مسافر چگونه است؟ آیا ذکر قصر یا اتمام، در نیّت لازم است؟
جواب. قصد انجام وظیفه فعلیه کافى است و نیّت لازم نیست به زبان ذکر شود.
نماز شخص بىهوش
1485. شخصى را در حال بىهوشى از قم به تهران بردهاند. وى در تهران به هوش مىآید. قرار است یک هفته در تهران بماند. با توجّه به اینکه خودش قصد مسافت نکرده است، تکلیف نمازش ـ در این یک هفته در تهران ـ چگونه است؟
جواب. چون قصد سفر نداشته، باید نمازش را تمام بخواند.
نماز استیجارى در سفر
1486. آیا در سفر مىتوان نماز استیجارى خواند؟ و در صورت جواز، باید شکسته بخواند یا تمام؟
جواب. بله، جایز است و به کیفیت استیجار عمل مىکند، مثل نماز قضا.
روزه استیجارى در سفر
1487. آیا مسافر مىتواند روزه استیجارى بگیرد؟
جواب. خیر، نمىتواند.
نذر روزه قضا در سفر
1488. آیا صحیح است شخصى نذر کند که روزه قضاى ماه رمضان خود را در سفر بگیرد؟
جواب. خیر، صحیح نیست.
روزه نذر غیر معین
1489. آیا در سفر مىتوان روزه نذرى گرفت؟
جواب. خیر، مگر اینکه روزه در سفر و حضر یا خصوص سفر را نذر کرده باشد.
روزه قضا در سفر
1490. آیا در سفر مىتوان روزه قضا بهجا آورد؟
جواب. خیر، نمىتوان.
نماز قضا در سفر
1491. آیا در سفر مىتوان نماز قضا بهجا آورد؟
جواب. بله، مىتوان.
جواز اقامه نماز جمعه توسّط مسافر
1492. آیا مسافر مىتواند نماز جمعه را اقامه کند؟
جواب. مىتواند.
قضاى نماز مسافر
1493. مسافرى به علت عذر (مثل جنابت یا حیض، یا نفاس و یا عدم طهارت) نمازش را نمىخواند تا به وطنش برسد، وقتى به وطنش یا جایى که مىخواهد ده روز بماند رسید، وقت تحصیل طهارت لباس و بدن را ندارد و نمازش قضا مىشود. آیا باید نمازش را شکسته بخواند یا تمام؟
جواب. چون در آخر وقت که قضا شده، نماز تمام بوده است، باید آن را بهصورت تمام قضا کند.
روزه سال قبل در سفر
1494. کسى که یک روز از روزه سال قبل را نگرفته و فقط یک روز به ماه رمضان سال جدید باقى مانده و در همین روز مجبور به مسافرت است، آیا مىتواند روزه خود را در این روز بگیرد؟
جواب. نمىتواند، بلکه باید مسافرت نرود و روزهاش را بگیرد و اگر سفر ضرورى باشد، بعد از ماه رمضان آن را قضا کند و کفاره تأخیر هم بدهد.
روزه معین در سفر
1495. کسى که نذر کرده مثلاً دوشنبه را روزه بگیرد و در همان روز برایش سفر ضرورى پیش آمد، آیا باید در حین سفر روزه بگیرد؟ در صورت عدم جواز روزه نذرى در سفر، وضعیت نذر او به چه صورت خواهد بود. آیا باید کفاره شکستن نذر را بهجا آورد یا باید یک روز دیگر، روزه فوت شده را بهجا آورد؟
جواب. اگر نذر او شامل سفر نبوده و سفر ضرورى باشد، کفاره نذر ندارد و فقط آن روزه را قضا کند.
طى مسافت بدون نیّت روزه و برگشت قبل از ظهر به وطن
1496. آیا مسافر بعد از قصد مسافت و طى مسافت، که نیّت روزه نداشته، چگونه مىشود که اگر قبل از ظهر به وطن بازگردد، باید نیّت روزه نماید و حال آنکه مى فرمایید: نیّت قطع، مبطل صوم است؟
جواب. اگر تا قبل از ظهر مفطرى بهجا نیاورده، باید نیّت روزه کند و این عدم نیّت صوم است بهجهت عدم وجوب و عدم صحّت نه نیّت قطع صوم واجب.
مسافرت به اندازه مسافت شرعى بهجهت ابطال روزه
1497. کسى که در ماه رمضان به شهر هشت فرسخى مسافرت مىکند و منظورش این است که در همان شهر روزهاش را بخورد. ولى نتوانسته و فرصت پیدا نکرده تا مبطل به عمل آورد و بعد از برگشتن در محل، نیّت روزه همان روز را نموده است، آیا روزهاش صحیح است؟
جواب. اگر قبل از ظهر به محل خودش رسید، باید نیّت روزه کند و روزهاش صحیح است.
نوافل یومیّه در سفر
1498. آیا مسافر مىتواند نوافل یومیّه را بهجا آورد و براى او نیز مستحب مىباشد؟
جواب. نافله ظهر و عصر در سفر، یعنى در جایى که باید نماز ظهر و عصر را شکسته خواند ساقط مىشود و اما در نافله عشا [نظر] مختار، عدم سقوط آن در سفر است، ولى احتیاط این است که به نیّت اینکه شاید مطلوب باشد، بهجا آورد.
نمازى را که مسافر در سفر تمام خوانده
1499. مسافر در سفر نماز را تمام خوانده، روزه را هم گرفته، بعداً! فهمیده که باید نماز را شکسته بخواند و روزه را افطار نماید. آیا نماز و روزه قبلى وى درست است یا احتیاج به اعاده دارد؟
جواب. اگر اصلاً جاهل به حکم سفر بوده، نماز و روزهاش صحیح است. (توضیح بیشتر در مسائل ١١٠۴ الى ١١٠٨ و ١٣۵٩ و ١٣۶٠ رساله مذکور است)
زمان افطار براى مسافر خارج از کشور
1500. شخصى در ماه مبارک رمضان به خارج از کشور سفر مىکند، آیا این مسافر باید با اذان ایران افطار کند یا به اذان محل ورود؟ نماز وى چگونه است؟
جواب. با اذان آن محل افطار و نماز را باید بهجا آورد.
حکم مسافرى که در ماه رمضان بمیرد
1501. کسانى که چند روز مانده به پایان ماه رمضان از دنیا بروند و در این مدت مسافر بودهاند، حکم روزهشان چگونه است؟ آیا باید قضا شود؟ نماز آنها در صورتى که بهجا نیاورده باشند، باید تمام قضا شود یا بهصورت شکسته؟
جواب. باید روزه و نمازشان بهصورت شکسته قضا شود.
حکم نماز و روزه شخص زندانى
1502. گاهى فردى دستگیر مىشود و به زندانى فرستاده مىشود که در فاصله ۴۵ کیلومتر شهر قرار دارد و نمىداند حبس او چه مقدار طول مىکشد. حکم نماز و روزه او چیست؟
جواب. اگر بعد از رسیدن به هشت فرسخ، سى روز در محلى بماند و در تمام سى روز در رفتن و ماندن مردّد باشد، بعد از گذشتن سى روز، اگرچه مقدار کمى آنجا بماند، باید نماز را تمام بخواند و روزهاش را بگیرد.
نماز مریض
1503. شخصى را به علت بیمارى قلبى از شهرستان به تهران آوردهاند و معلوم نیست مداواى او چقدر طول مىکشد، حکم نماز و روزه او چگونه است؟
جواب. پس از گذشتن سى روز که در رفتن و ماندن مردد بود، باید نماز را تمام بخواند و روزهاش را بگیرد.
خواندن نماز با انگشتر طلا براى مرد مسافر
1504. مردى در حین سفر، نماز را با انگشتر طلا خوانده است، حکم نماز او چگونه است؟ اگر قرار است قضا نماید، آیا به همان صورت شکسته بخواند؟ با توجه به اینکه حکم حرمت طلا را براى مرد مىدانسته و عمداً با آن نماز خوانده است؟
جواب. باید نمازش را شکسته قضا کند.
مراجعت از سفر به محل کار
1505. شخص مسافر هرگاه در مراجعت از سفر به محل کارش وارد شود و بخواهد بعد از پایان کار به وطن برود، آیا رسیدن به محل کار قاطع سفر است یا خیر؟
جواب. خیر قاطع سفر نیست؛ مگر اینکه از محل کار به وطن، مرتب در تردّد کمتر از ده روز باشد.
حکم عبادات ملوانان
1506. شغل پرسنل ناوچه، سفر دریایى است، ولى احتمال دارد چند ماهى هم سفر دریایى نداشته باشند. یا به طور معمول در ماه یک هفته بیشتر سفر دریایى نمىروند. در این صورت نماز و روزه اینها چگونه است؟
جواب. حکم مسافر را دارد.
نماز و روزه در طول خدمت سربازى
1507. سربازى که محل خدمت سربازیش با وطن او به قدر مسافت شرعى فاصله دارد و مىداند مدت چهار یا پنج ماه یا بیشتر در محل خدمت خواهد بود، و هر هفته روزهاى تعطیل به وطن باز مىگردد. بفرمایید آیا از کسانى که شغل آنها در سفر است محسوب مىشود یا خیر؟
جواب. بله، دائمالسّفر محسوب مىشود.
ترتیب در نمازهاى قضا
1508. اگر شخصى چهار سال نماز باطل خوانده و در این مدت پنج یا شش بار مسافرت کرده باشد، قضاى نمازهاى شکسته و تمام را به چه نحو بخواند تا ترتیب حاصل شود؟
جواب. طریق احتیاط این است که در هر محدوده زمانى که احتمال سفر مىدهد، جمع بخواند.
تعدد محل کار و سکونت
1509. شخصى ساکن شمیران، امّا مغازه و محل کسبش در تهران است، این شخص اگر خواست به قم برود، به تهران که رسید نمازش قصر است یا تمام؟
جواب. نمازش تمام است.
کسى که در اول وقت مسافر و در آخر وقت حاضر بوده
1510. مسافرى هستم که نماز ظهر و عصر را در راه نخواندم. به شهر خود هم که رسیدم هنوز وقت باقى بود، ولى فراموش کردم. شب یادم آمد که نماز ظهر و عصر را نخواندهام، حال که باید قضا کنم، آیا شکسته بخوانم یا تمام؟
جواب. باید بهنحو تمام قضا کنید.
شخصى در اول وقت حاضر و در آخر وقت مسافر بوده
1511. شخصى نماز ظهر و عصر را در اول وقت نخوانده و مسامحه کرد و بعد مسافرت نمود و در سفر هم نمازش قضا شد؛ بعد از مراجعت اگر بخواهد نماز ظهر و عصرش را قضا نماید، آیا تمام بخواند یا قصر؟
جواب. باید بهنحو قصر قضا کند.
شخصى که قصد مسافرت دائم را ندارد
1512. شخصى که در طول جنگ چهار ساله افغانستان، بهخاطر اینکه در این مبارزه سهم داشته باشد، دائماً در سفر بوده (گاهى در افغانستان و گاهى در ایران و پاکستان)، ولى قصد مسافرت دائم را نداشته، اما قهراً چنین وضعى به وجود آمده و در آینده امکان دارد این وضع ادامه یابد، آیا روزه صحیح و نماز شخص مذکور تمام است اگر تمام است، در ماه رمضان چنانچه مسافرت از ایران به پاکستان نماید، چه تکلیفى دارد؟
جواب. اگر دائماً در سفر است، بهطورىکه ده روز را در محل واحد نمىماند، هر چند از روى ناچارى، نماز و روزهاش در این مدت تمام و صحیح است.
شکسته بودن نمازهایى که بهصورت کامل خوانده شده است
1513. کسى که پس از مدتى فهمید نمازهایى را که کامل خوانده، باید شکسته بخواند، نمازهاى او صحیح است یا باطل؟
جواب. اگر نمىدانسته که باید نماز را شکسته بخواند و قصد قربت در نماز داشته، نمازش صحیح است؛ اما اگر مىدانسته که باید نماز را شکسته بخواند، لکن بعضى از خصوصیّات آن را نداند، مثلاً نداند در سفر هشت فرسخى باید شکسته بخواند، در صورتى که وقت باقى است، باید بنابر احوط نماز را شکسته بخواند و اگر وقت گذشته، بهطور شکسته قضا نماید. اما در صورت فراموش کردنِ مسافر بودن خود، اگر در وقت یادش بیاید باید شکسته بهجا آورد و اگر بعد از وقت یادش بیاید، قضاى آن نماز بر او واجب نیست.
مراد از ظهر
1514. آیا مراد از ظهر ـ که اگر مسافر قبل از ظهر حرکت کند، روزهاش باطل و اگر بعد از ظهر حرکت کند، روزهاش صحیح است، ظهر حقیقى است؟
جواب. بله، همان ظهر شرعى است.
حکم افراد ییلاقنشین
1515. افراد ییلاقنشین، در سابق مسافت بین ده ییلاق را با اسب و شتر مىآمدند و در بین راه چندین روز بلکه گاهى یک ماه در یک جا مىماندند و در نتیجه، روزهشان را مىگرفتند؛ ولى اکنون همین مسافت را در مدت خیلى کم با ماشین طى نموده و چندین ساعته به مقصد خود مىرسند. آیا تکلیف آنان در بین راه، تمام است یا شکسته؟
جواب. شکسته است.
روزه گرفتن در هنگامى که وظیفهاش جمع بین شکسته و تمام است
1516. در صورتى که وظیفه مکلّف در بعضى موارد، جمع بین نماز شکسته و تمام باشد، آیا مىتواند روزه بگیرد یا خیر؟ و اگر در ماه رمضان گرفت، آیا لازم است بعداً آن را قضا کند یا خیر؟
جواب. روزه واجب معین مثل ماه رمضان را، هم باید بگیرد و هم قضایش را بهجا آورد.
رابطه نماز با روزه مسافر
1517. آیا در شکسته و تمام بودن نماز و گرفتن روزه و نگرفتن آن تفاوتى وجود دارد؟ و یا اینکه در همه موارد حکم روزه و نماز یکسان است؟
جواب. تفاوتى ندارد؛ مگر در مورد مسافرت قبل از ظهر یا برگشت از سفر در بعد از ظهر و لزوم افطار در مواضع تخییر در نماز.
علت شکسته شدن نماز در سفر
1518. با توجه به اینکه علت شکسته شدن نماز، به نظر مىرسد که مسافرتهاى سخت و مشکل در گذشته هم چون سفر بهوسیله چهارپایان بوده است، ولى امروزه که این مشکل، با وسایل نقلیه پیشرفته، مانند: قطار و هواپیما برطرف شده است، آیا باز هم لزومى به شکسته بودن نماز مىبینید؟
جواب. بله، قصر در موارد آن لزومى است.
احکام مسافر در مکه و مدینه
1519. خواهشمندم نظر مبارک خود را در خصوص مسئله نماز مسافر در مکه و مدینه قدیم و جدید مرقوم فرمایید؟
جواب. به مسئله ١١٠٢ رساله رجوع شود.[1]
[1]. «١١٠٢». مسافر مىتواند در مسجدالحرام و مسجدالنّبى صلىاللهعلیهوآله و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند، و احتیاط در این است که نماز را شکسته بخواند. ولى اگر بخواهد در جایى که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به آنها اضافه شده نماز بخواند، احتیاط واجب آن است که شکسته بخواند، و نیز مسافر مىتواند در حرم اصلى حضرت سیدالشهداء علیهالسلام نماز را تمام بخواند، ولى اگر در این چهار مکان نماز او قضا شد، بنا بر احتیاط واجب بهطور شکسته قضا نماید، اگرچه در همان مکان باشد.
۲-در نماز های مستحبی غیر از چند نماز خواندن سوره واجب نیست.
۳-شکستن نماز های مستحبی حتی از روی اختیار واجب نیست.
۴-زیاد کردن رکن(مانند رکوع)از روی سهو نماز های مستحبی را باطل نمی کند.
۵-در نماز مستحبی شک میان رکعت اول و دوم نماز را باطل نمی کندو نمازگزار می تواند بنا را بر هرکدام بگذارد.
۶-نماز های نافله را می شود شکسته خواند ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند.
۷-نافله ظهر و عصر را در سفر بناید خواندولی نافله عشاء را به این نیت که مطلوب باشد می توان به آورد.
۸-اگر نماز مستحبی را کسی در وقتش نتوانست بخواند قضای آن را می تواند انجام دهد.
۹-نماز مستحبی را میتوان در حالت راه رفتن وسواری خواند و اگر انسان در این دو حالت نماز بخواند لازم نیست رو به قبله باشد.
۱۰-در نماز مستحبی آرامش بدن شرط نیست و اگر سهواً رکنی اضافه یا کم شود باطل نمی شود.
سلام بر مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)فاطمه(سلام الله علیها ) و سلام بر منتظرانش
نماز، نشانه بندگی و فرمان برداریپیغمبر (ص) فرمود: نماز، ستون دین است که اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادت های دیگر هم قبول می شود و اگر قبول نشود، عبادت های دیگر هم قبول نمی گردد (ر.ک:کافی 19:2، ح5 و 3: 268، ح4). و همان طور که اگر کسی شبانه روزی پنج مرتبه در نهر آبی شست و شو کند، چرک در بدنش نمی ماند، نمازهای پنج گانه هم انسان را از گناهان پاک می کند. و باید دانست کسی که نماز می خواند ولی به آن اهمیت نمی دهد، مانند کسی است که نماز نمی خواند.
خداوند در قرآن مجید می فرماید: فویل للمصلین* الذین هم عن صلاتهم ساهون، (ماعون «107»:4 و 5). وای بر نمازگرانی که از یاد خدا غفلت می کنند!
1-لباس نماز گذار:
شرایط لباس نماز گذار : پاک باشد ،غصبی نباشد،از اجزای مردار نباشد ، از اجزای حیوان حرام گوشت نباشد ،طلا بافت نباشد ، از ابریشم خالص نباشد . دو شرط آخر اختصاص به لباس مردان دارد.
2-مکان:
مباح باشد ، بی حرکت باشد، جایی نباشد که اطمینان دارد نمی تواند نماز را در آن جا تمام کند ، جایی نباشد که توقف در آن حرام است ،جایی نباشد که ایستادن و نشستن در آن حرام است ،جایی نباشد که که نتواند در آن واجبات را انجام دهد ، جلوتر از قبر پیغمبر و امام (ع)نباشد ،محل سجده ی نماز گذار پاک باشد، موجب نجاست لباس و بدن نماز گذار نشود. مکان مرد بر زن مقدم باشد ، مسطح باشد.
۳-قبله
در این جا یعنی خانه کعبه که در مکه معظمه است.در نماز باید صورت و سینه و شکم و جلوی پاها رو به قبله باشد و در موقع ایستادن لازم نیست نوک انگشتان پا هم رو به قبله باشد گر چه موافق احتیاط است.
منبع:احکام آموزشی عبادات سطح 1محمد رضا مشفقی پور)
ســوال: حالتهای مختلف در اتصال به نماز جماعت در رکوع رو میشه بیان فرمایید؟
حالت اول: امام در رکوع است و نمازگزار به ذکر رکوع می رسد = نماز درست است
حالت دوم: ذکر رکوع امام تمام شده اما نمازگزار خود را به رکوع می رساند = نماز درست است
حالت سوم: مأموم تکبیره الاحرام را می گوید اما امام سر از رکوع بر می دارد = همه مراجع : نماز فرادی می شود.
(مراجعی مثل امام و مقام معظم رهبری می فرمایند: می تواند به ایستد تا امام به رکعت بعد برسد و از آنجا نماز را ادامه دهد به شرط آنکه امام نماز را خیلی آهسته نخواند. و مراجعی مانند آیت الله سیستانی می فرمایند: می تواند با امام جماعت نماز را ادامه دهد و در رکعت بعد یک تکبیرالاحرام بگوید و آن رکعت را رکعت اول خود قرار دهد)
حالت چهارم: ماموم تکبیره الاحرام را می گوید وبه رکوع می رود اما به رکوع امام نمی رسد یا شک دارد که رسیده یا نه = اگر از ابتدا اطمینان داشت که اگر به رکوع برود میرسد و حال اتفاقاً نرسید فرادی از همانجا صحیح است اما اگر اطمینان به رسیدن نداشت نماز باطل است.
احکام نماز مسافر
مسأله 1119ـ مسافر با «هشت شرط» باید نمازهای چهار رکعتی را دو رکعت به جا آورد:
شرط اوّل ـ سفر او کمتر از هشت فرسخ شرعی نباشد
مسأله 1120ـ کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ (حدود 43 کیلومتر) است باید نماز را شکسته بخواند، خواه رفتنش چهار فرسخ (5/21 کیلومتر تقریباً) باشد یا کمتر یا بیشتر، همین اندازه که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ باشد نماز شکسته است و خواه در همان روز و شب برگردد یا فاصله ای بیفتد، مگر این که در بین این مسافت، ده روز قصد اقامه کند.
مسأله 1121ـ اگر شک دارد سفر او هشت فرسخ است یا نه، نباید نماز را شکسته بخواند، ولی در صورت شک باید از کسانی که به آن راه آشنا هستند تحقیق کند، مگر این که مشقّت زیادی داشته باشد.
مسأله 1122ـ مقدار مسافت را از راههای مختلف می توان دریافت نخست این که خودش اندازه گیری کرده و یقین حاصل کند، دوم این که در میان مردم معروف باشد، سوم این که شخص مورد اعتمادی خبر دهد.
مسأله 1123ـ هرگاه یقین دارد سفر او هشت فرسخ است و نماز را شکسته بخواند، بعد بفهمد هشت فرسخ نبوده، نمازش باطل است و باید آن را اعاده کند و چهار رکعت بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید، امّا اگر یقین داشت مسافت مورد نظر هشت فرسخ نیست و در اثناء راه فهمید که هشت فرسخ بوده باید نماز را شکسته بخواند و اگر تمام خوانده اعاده کند.
مسأله 1124ـ اگر میان دو محلّی که فاصله آن کمتر از چهار فرسخ است چند مرتبه رفت و آمد کند نماز او شکسته نخواهد بود، هرچند روی هم رفته هشت فرسخ و بیشتر شود مگر این که عرفاً به او مسافر بگویند و در این صورت بنا بر احتیاط هم نماز را تمام و هم شکسته بخواند.
مسأله 1125ـ هرگاه محلّی دو راه دارد که یکی کمتر از هشت فرسخ و دیگری هشت فرسخ یا بیشتر است، اگر از راه اوّل برود باید تمام بخواند و اگر از راه دوم برود نمازش شکسته است.
مسأله 1126ـ برای حساب مسافت هشت فرسخ باید از آخرین خانه های شهر حساب کرد.
شرط دوم ـ از اوّل، قصد هشت فرسخ را داشته باشد
مسأله 1127ـ اگر اوّل می خواهد به محلّی که کمتر از هشت فرسخ است برود ودر وسط راه یا پس از رسیدن به آن مقصد قصد کند مسافرت خود را ادامه دهد بطوری که مجموع مسافرت او هشت فرسخ باشد، چون از اوّل قصد نداشته باید نماز را تمام بخواند، ولی اگر در اثنا، یا پس از رسیدن به مقصد قصد کند از آنجا هشت فرسخ یا بیشتر برود، نماز او شکسته است.
مسأله 1128ـ کسی که به دنبال گمشده ای می رود و نمی داند چه مقدار باید برود تا مقصود خود را پیدا کند، باید نماز را تمام بخواند، ولی در برگشتن چنانچه تا وطن یا محل اقامتش هشت فرسخ یا بیشتر باشد نماز او شکسته است.
مسأله 1129ـ کسی که قصد هشت فرسخ دارد باید نمازش را شکستهبخواند، هرچند هر روز مقدار کمی راه برود ولی به اندازه ای باشد که به اومسافر گویند.
مسأله 1130ـ کسی که اختیارش در سفر با دیگری است مانند پسری که با پدر خود مسافرت می کند، چنانچه بداند سفر پدرش هشت فرسخ است باید نماز را شکسته بخواند، حتّی اگر کسی را به اجبار به جایی می برند (مانند زندانی) و بداند مسافت او هشت فرسخ یا بیشتر است همین حکم را دارد، مگر این که احتمال عقلایی بدهد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از آنها جدا می شود و برمی گردد.
شرط سوم ـ در بین راه از قصدش برنگردد
مسأله 1131ـ اگر پیش از رسیدن به چهار فرسخ از قصد خود برگردد، یا مردّد شود باید نماز را تمام بخواند، امّا اگر بعد از رسیدن به چهار فرسخ از مسافرت خود منصرف شود، باید نماز را شکسته بخواند، مگر این که مردّد درماندن و برگشتن باشد و یا بخواهد همان جا ده روز بماند.
مسأله 1132ـ هرگاه بخواهد به محلّی که هشت فرسخ یا بیشتر است برود، اگر پیش از آن که به هشت فرسخ برسد مردّد شود که بقیّه راه را برود یا نه و در آنجا مقداری متوقّف شود و بعد تصمیم بگیرد بقیّه راه را ادامه دهد باید نماز را شکسته بخواند و اگر در حال تردید مقداری از مسافت را طی کند سپس تصمیمش بر ادامه راه شود، چنانچه باقیمانده راه با آنچه قبلاً با قصد طی کرده هشت فرسخ یا بیشتر باشد نماز را شکسته می خواند.
شرط چهارم ـ قبل از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود عبور نکند و نخواهد ده روز یا بیشتر در اثناء راه توقف کند.
مسأله 1133ـ اگر مسافر به وطن خود وارد شود سفر او قطع می گردد و همچنین اگر به محلّ اقامه ده روز برسد، حتّی اگر تردید دارد که از وطنش بگذرد یا در جایی ده روز اقامه کند باز هم نماز او تمام است.
تیمم
تیمم به معنی قصد کردن است، ولی در اصطلاح شرع، قصد کردن به خاک پاک را میگویند که بجای وضو و یا غسل و در نبودن آب میباشد. در هفت مورد باید به جای وضو و یا غسل تیمم کرد:
۱ - پیدا نکردن آب
۲ - مشقت بیش از حد
۳ - ترس از ضرر
۴ - نیاز به آب برای حفظ جان
۵ - نیاز به آب برای تطهیر
۶ - نداشتن آب مباح
۷ - نداشتن وقت برای وضو یا غسل
تیمم به خاک، ریگ، کلوخ و سنگ، اگر پاک باشند و همچنین به آجر، کوزه، سنگ گچ و سنگ آهک پاک قبل از پخته شدن، صحیح است
مکان نمازگزار
مکان نمازگزار داراى شرایطى است و هر کدام از آنها را که نداشته باشد، نماز خواندن در آن مکان باطل است ؛این شرایط عبارتند از:
شرط اول : غصبى نباشد:
در جایى انسان مى تواند نماز بخواند که یا مال خودش باشد و یا اگر مال دیگرى است ، بداند صاحبش راضى است ، بنابراین نماز خواندن در مکانهایى که گفته مى شود باطل است :
1- در جایى که ملکش از دیگرى است و انسان نمى داند صاحبش راضى است یا نه ، که تا علم به رضایت او پیدا نکرده است نماز در آنجا باطل است مگر در...
شرط دوم : مکان نمازگزار در حال اختیار بى حرکت باشد:
نماز خواندن روى تشک و یا میزهایى که ثابت نمى ایستند، یا در داخل قطار و یا ماشین و کشتى ، در حال اختیار و در حال حرکت ، جایز نیست ، مگر اینکه در قطار و یا ماشین و کشتى همان گونه که آنها حرکت مى کنند ولى تکان نمى دهند، نمازبخواند، البته با رعایت شروط دیگر، مثل اینکه در هنگام تکان خوردن بدن چیزى نخواند و هرگاه آنها از قبله منحرف شدند، به طرف قبله برگرددو اما حرکتى که به تبع حرکت قطار و ماشین و کشتى انسان حرکت مى کند، اشکال ندارد و اما در حال اضطرار که مسلما نماز خواندن بى اشکال است ، ولى واجب است که مراعات قبله و استقرار را به قدر امکان بنماید.
......