این که عبادت چرا، چگونه و برای چه کسی انجام شود با شناخت و درک عبادت‌ کننده رابطه مستقیم دارد.

هر چه دانایی و معرفت در حوزه یاد شده افزون‌ تر باشد، بهره‌مندی شخص نیز از عبادت و احساس لذت
او فزون‌تر خواهد بود.

2- نشاط:

نشاط و سرزندگی و دوری از سستی و تنبلی، در موفقیت هر کاری نقش کلیدی ایفا می‌کند.

در انجام عبادت و درک شیرینی آن نیز، داشتن نشاط و حس و حال عبادت و پرهیز از انجام اجباری و از سر رفع تکلیف آن، بسیار مهم است.

پیامبر رحمت (ص) فرموده است: «آفت عبادت، سستی است.» [تحف العقول - ص 6]

عبادتی که بدون نشاط انجام گیرد، نه تنها بهره فراوانی در پی نخواهد داشت، بلکه چه بسا زیان‌ هایی از جمله کم توجهی و خستگی در عبادت را در پی می‌آورد.

پس برای درک شیرینی عبادت‌ ها به این کلامامیرالمۆمنین باید گوش جان سپرد که:

«با نفس خود مدارا کن و به زور به عبادت وادارش مساز و از اوقات فراغت، نشاط و سرخوشی برای عبادت بهره‌گیر» [نهج البلاغه - نامه 69]

«پس هرگاه دل در حال روی آوردن باشد آن را به انجام مستحبّات وادارید و هرگاه پشت کرد به انجام رائض از سوی آنها بسنده کنید». [نهج البلاغه - حکمت312]

"یعنی فقط واجبات را در زمانی که نشاط ندارید آنهم اول وقت انجام دهید" خود اول وقت انجام دادن واجبات به نشاط انسان کمک می کند."