روح ظریف و باقد است، احساسات پاک و با لطافت، عواطف زلال و با صداقت، جوان را چون گلی شکفته و با طراوت نموده است که بیشترین تأثیرپذیری را برای پژمرده شدن داراست.

 تشبیه نوجوان و جوان به نهال نورس در کلمات معصومین، حاکی از همین مطلب است که او را می‎توان به هر جهتی هدایت نمود بر خلاف درخت تنومندی که کسی قادر به جهت دهی او نیست مگر با بریدن تنه آن درخت.

 بنابراین جوانی با نوعی اثر پذیری روحی و حالات انفعالی و تشویشات ذهنی همراه و آمیخته است که کمتر صبغه و رنگ عقلی و استدلالی دارد.

 به همین جهت عوامل خارجی در جهات مثبت یا منفی بیشترین اثر را در او می‎گذارد.

 آنچه که از دیدگاه اسلام مهم است سوق دادن او به سوی تکامل انسانی و اهداف متعالی است. سنت و سیرة پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ و اولاد طاهرینش نسبت به جوانان، مبیّن همین نکته است.

 پس صرفاً به کار گرفتن احساسات جوانان و تشویق و تحریص آنان از قدرت احساسی و عاطفی مقصود شارع مقدس نیست بلکه سوق دادن آن در قلمرو دین و عقلانی نمودن اهداف عالیه انسانی، همه همت رهبران دین می‎باشد و ادعای ما این است که همة تعالیم دین و احکام الهی خصوصاً نماز در همین راستا بر مسلمین فرض و واجب شده است.

 نیازهای غریزی و فطری جوانان و پاسخ آن

 با تمهید مقدمات و مطالبی که ذکر شد می‎توان گفت که فلسفه همه عبادات دینی در این نکته معطوف است که متأثرترین قشر یعنی جوانانرا مؤثرترین قشر در اجتماع انسانی قرار دهد.

 چون احساس به یک تکیه گاه محکم و امنیت و آرامش در پناه آن تنها عنصری است که می‎تواند به جوان اعتماد و اطمینان بخشیده و او را از اضطرابات درونی و تشویشات ذهنی رها سازد.

 همه مشکلات و معضلات روحی و روانی که هویّت او را در معرض خطر انداخته و ثبات شخصیت او را از کَفَش ربوده و خلاء عظیمی را در او ایجاد کرده ناشی از نداشتن یک ملجاء و عدم دست یابی به یک پناهگاه دائمی و مستحکم است. همة صاحبان مکاتب کوشیده‎اند تا به نحوی این آتش احساسات درونی را خاموش و یا حداقل از شعله‎های آن بکاهند.

 به همین خاطر راه حل‎هایی چون آزادی بی‎قید و شرط جوانان در ارضای هواهای نفسانی و غرایز حیوانی و سوق دادن و جهت دهی ایشان به میخانه‎ها و کاهواره‎ها و صدها طرق دیگر را به عنوان پناهگاه ارائه دادند اما پس از رویکرد جوانان به آن مأمن‎های به ظاهر مستحکم، سقف‎هایشان فرو ریخته و به واهی و خیالی بودن آنها پی برده‎اند. چون با ارضاء نیازها و دفع هواهای نفسانی، اهداف خود را تأمین شده نمی‎یافتند.

 «امروزه اشتیاق شدید جوانان سراسر جهان به شنیدن موسیقی به اصطلاح پاپ (Pop) و پوشیدن لباسهای نوعاً جدیدی. مثل بلوجین که زبان حال میل به آزادی از قید و بندها و تحرک و تکاپو و اعلام استقلال یک تنه از قید ضوابط و معیارهای اجتماعی است کاملاً‌ واضح است.

 بسیاری از جوانان تیز و چابک پا در رکاب سفر می‎گذارند بدون آن که بدانند به کجا می‎روند.

 در این مسحور شدگی و حتی تسخیر شدگی در قبال شیوة زندگی جدید که از غرب سرچشمه گرفته و جهانگیر شده است شمار کثیری از جوانان مسلمان شریک بوده‎اند.

 دانستن این نکته برای جوانان مسلمان لازم است که این پدیده‎ها با علل ژرفتری ارتباط دارند که از نظر معنوی بی‎طرف نیستند».[5]

 جوانان در زندگی و حیات جوانی خویش امور زیادی را درحال تجربه کردن می‎باشند او چون سایر افراد جامعه اما عاطفی و احساسی‎تر از دیگران در صدد دست یابی به امری است که قلبش را بدان واسطه تسکین بخشیده و نوعی آرامش را تحصیل نماید و لیکن به هر چیزی که روی می‎آورد بعد از مدت کوتاهی در می‎یابد که آن عنصر، مطمئن و واقعی نیست.

 البته تشخیص این امر در ابتدای سنین نوجوانی و جوانی بسیار دشوار است شور و هیجان جوانی در جوانان غالباً فرصت تعقل و اندیشة این که انسان برای یک زندگی و حیات طولانی و اهداف متعالی خلق شده را از او سلب کرده و به همین خاطر او بعد از تجربه عملی، به پوچی و بی‎پایگی بسیاری از مأمن‎هایی که بدان پناه آورده است پی خواهد برد.

 و دشمنان دین خصوصاً غرب به خاطر درک همین نیازهای فطری و غریزی جوانان تلاش زیادی انجام می‎دهند تا این گرایش‎ها را به جهاتی که اهداف آنها را تأمین می‎کند سوق دهند و آنها را از کمالات معنوی و دینی منحرف سازند.

 کسی که خود مدت زیادی از عمرش را در میان غربیها سپری کرده و الان هم زندگی خود را با آنها در حال تجربه کردن می‎باشد قضاوت و داوریش چنین است که گوید:

 «در شیوة زندگی کنونی غرب کشش و گرایشی هست که افراد جامعه را به زیستن در لحظة کنونی فارغ از همة تاریخ و گذشته و غرق شدن در طلب سرافرازیهای لحظه‎ای و لذت حسی آنی وا می‎دارد.

 پرستش قهرمانان ورزشی و میل به رکورد شکنی دایمی و فایق آمدن بی‎وقفه بر طبیعت نشان دهندة یک وجه از این دل مشغولی به تن است در حالی که جنبة بسیار ویرانگرتر همین گرایش را می‎توان در استفاده از مواد مخدر و طبعاً مشروبات الکلی، روابط جنسی آزاد و نظایر آن دید که تماماً‌ از تلاش نفس برای غرق نمودن خود در لذتهای آنی جسمی و غریزی حکایت دارد. بدیهی است که ورزش مستلزم انضباط و سخت کوشی است و این از جهات مثبت آن است.

 اما بزرگداشت بیش از حدّ ورزش و کمابیش پرستیدن قهرمانان ورزشی ناشی از اهمیت گزافی است که به تن داده شده است.

 علاوه بر این که نقش و اهمیتی که به ورزش داده می‎شود ابداً بی‎ارتباط با اشتیاق به لذت جویی‎های جسمانی نیست. که همه این عوامل متضمن از دست رفتن ایمان و اعتقاد جوانان به معیارهای اخلاقی است».[6]

 یک جوان مسلمان با تحصیل معرفت و دست یابی به علوم مقدس دینی باید خود را مجهز ساخته و به دامی که جوانان غربی بدان گرفتار آمدند هویت خود را از دست ندهد.

---------------------------------------------------------------------

[1] . نهج الفصاحه، حدیث 2050.

[2] . نهج الفصاحه، حدیث 372.

[3] . سفینة البحار، ج 2، ص 176.

[4] . دکتر مای لی، شخصیت، ترجمه دکتر محمود منصور، ص 120.

[5] . دکتر نصر، جوان مسلمان و دنیای متجدد، ص 338.

[6] . دکتر حسین نصر، جوان مسلمان و دنیای متجدد، ص 342.

منبع:مرکز نشر اعتقادات :  http://www.eteghadat.com