- داستان های نماز (208)
- مقالات (163)
- نکته های نماز (115)
- احادبث (90)
- آثار تربیتی، فردی و اجتماعی نماز جماعت (84)
- نماز در آیات و روایات (69)
- نماز جبهه ها (37)
- اشعار نماز (37)
- آثار و برکات نماز (33)
- احکام نماز (29)
- نقش تربیت در جذب کودکان به نماز (27)
- اسرار و چرایی نماز (22)
- آثار و برکات نماز جماعت (19)
- شهدا و نماز (19)
- آداب نماز (16)
- دلنوشته ها و متن ادبی (16)
- فنون دعوت به نماز (15)
- نماز پیامبران و امامان (14)
- عقیده اندیشمندان به نماز (13)
- اهمیت نماز (12)
- نماز شب (12)
- نماز صبح (12)
- دعا (11)
- نماز فاطمه زهرا سلام الله علیها (11)
- عکس نوشت (10)
- نماز فرزانگان (10)
- مقدمات نماز (9)
- شرایط امام جماعت (9)
- نماز در کلام بزرگان (7)
- نماز اول وقت (6)
- بیاناتی از رهبر معظم انقلاب پیرامون نماز (6)
- ضرب المثل ها ی نماز (6)
- مسجد و مساجد (6)
- شیوه های رونق دادن بیشتر به نمازهای جمعه و جماعت (5)
- امام خمینی و نماز (4)
- آسیب شناسی وضعیت نماز در جامعه (4)
- گالری تصاویر (4)
- پاورپوینت نماز (3)
- نماز جمعه (3)
- فیلم و کلیپ (3)
- دانلود (3)
- نمازهای مستحبی (3)
- کتابخانه نماز (2)
- اینفوگرافیک (2)
- فرهنگ قرآنی نماز (1)
- خاطرات نماز (1)
- نرم افزار (1)
- عکس (1)
- قالب وبلاگ نماز (0)
- لطایف نماز (0)
- علل نماز گریزی (0)
- سهل انگارى در نماز (0)
- پوستر (0)
- چرا نماز؟ (0)
- شرحی بر اعمال و اذکار نماز (0)
- اخبار و اطلاعات (0)
- اردیبهشت 1396
- فروردین 1396
- اسفند 1395
- بهمن 1395
- دی 1395
- آذر 1395
- آبان 1395
- مهر 1395
- شهریور 1395
- مرداد 1395
- تیر 1395
- خرداد 1395
- اردیبهشت 1395
- فروردین 1395
- اسفند 1394
- بهمن 1394
- دی 1394
- آذر 1394
- آبان 1394
- مهر 1394
- شهریور 1394
- مرداد 1394
- تیر 1394
- خرداد 1394
- اردیبهشت 1394
- فروردین 1394
- اسفند 1393
- بهمن 1393
- دی 1393
- آذر 1393
- آبان 1393
- مهر 1393
- شهریور 1393
- مرداد 1393
- تیر 1393
- خرداد 1393
- اردیبهشت 1393
- فروردین 1393
- اسفند 1392
- بهمن 1392
- دی 1392
- آبان 1392
- مهر 1392
- شهریور 1392
- مرداد 1392
- تیر 1392
- خرداد 1392
- اردیبهشت 1392
- فروردین 1392
- بهمن 1391
- دی 1391
- آذر 1391
- آبان 1391
- مهر 1391
- فروردین 1391
- اسفند 1390
- تعداد بازديد : 1266838
- تعداد نوشته ها : 1063
- تعداد نظرات : 24
هرچند تاكنون درباره نماز ، پایگاه ها و صفحات مجازی ارزشمندي نشر يافته است، ولي در رسانه سعی داشته ایم با نگاه نو ، تدوين و دسته بندي مناسب جوانان و نوجوانان را به این مسیر رهنمون باشیم. اين مجموعه شامل بخش ها و موضوعات مختلفي شامل : جايگاه والاي نماز در ميان عبادت ها ،آثار و برکات نماز بر روي فرد و جامعه و نقش نماز در زندگي و روش هاي آن معلوم مي گردد. و دراین راستا راهكارهاي جذب كودك و نوجوان به نماز مانند: تشويق و تحسين، كردار نه گفتار، اخلاق خوش و اُنس با كودك و نوجوان، ميانه روي و... با بیان حکایات ، احادیث ، الگوها و... آورده شده است. باشد که این مجموعه ما و فرزندانمان را در مسیر برپا كنندگان نماز یاری گر باشد.
انسان در نظام تربیتی اسلام، بر اساس پرورش صحیح می تواند از مرز غرایز عبور کند و خود را به مقام والا و پر ارج انسانیت برساند و تاج پرافتخار «لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ» را بر سر بگذارد، ولی عروج بدان مقام پر ارج، نهفته در کمالی است که با زدودن غبار از لوح دل و تجلّی انوار در کانون پرفروغ سرّ حاصل می آید و این در حقیقت جز تَخَلُّق به اخلاق اللّه چیز دیگری نیست.1بر همین اساس اخلاق، منزلتی بزرگ و جایگاهی بلند است و در تمام شرایع و ادیان الهی نیز سرلوحه دعوت همه انبیاء الهی بوده و همواره پیروان خود را پس از دعوتِ به یکتا پرستی، به پاکیزگی نفس، اصلاح درون، علاقه مندی به نیکی و فضیلت و دیگر امور نیک و سودمند سوق می داده اند.
برای رسیدن به فضایل اخلاقی و دوری از رذایل نفسانی راههایی در قرآن و احادیث ائمه (ع) بیان شده است که یکی از آن ها «نماز» است. نماز در تربیت اخلاقی و شکوفایی و ایجاد فضایل اخلاقی در انسان تأثیر به سزایی دارد که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
برای رسیدن به فضایل اخلاقی و دوری از رذایل نفسانی راههایی در قرآن و احادیث ائمه (ع) بیان شده است که یکی از آن ها «نماز» است. نماز در تربیت اخلاقی و شکوفایی و ایجاد فضایل اخلاقی در انسان تأثیر به سزایی دارد که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
تکامل و خودسازی
همه انسان ها به گونه ای زمان مند در حال حرکت هستند و به همین دلیل می بایست با مدیریت زمان، حرکتی هدفدار و رو به پیشرفت را در نظر بگیرد تا سرمایه عمرشان را در این سفر سرنوشت ساز به بهایی ارزان از دست ندهد. از این رو انسان ها برای ارضای امیال نامحدود خود، به تعالی روح خود نیاز دارند و در این راه نماز بزرگ ترین عامل تزکیه و خودسازی است که انسان را به کمال حقیقی می رساند؛ زیرا انسان را از بدی ها باز می دارد۲ که قلعه ای محکم در مقابل تهاجمات ویرانگر شیطان است۳ و سبب محو گناهان می شود۴ از این گذشته، نماز برخی فضایل مانند اخلاص، صبر و تواضع را پدید می آورد که تقوا را در انسان به دنبال دارد که سر منشأ فضایل و کمالات است.
انسان در نظام تربیتی اسلام، بر اساس پرورش صحیح می تواند از مرز غرایز عبور کند و خود را به مقام والا و پر ارج انسانیت برساند و تاج پرافتخار «لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ» را بر سر بگذارد، ولی عروج بدان مقام پر ارج، نهفته در کمالی است که با زدودن غبار از لوح دل و تجلّی انوار در کانون پرفروغ سرّ حاصل می آید و این در حقیقت جز تَخَلُّق به اخلاق اللّه چیز دیگری نیست.1بر همین اساس اخلاق، منزلتی بزرگ و جایگاهی بلند است و در تمام شرایع و ادیان الهی نیز سرلوحه دعوت همه انبیاء الهی بوده و همواره پیروان خود را پس از دعوتِ به یکتا پرستی، به پاکیزگی نفس، اصلاح درون، علاقه مندی به نیکی و فضیلت و دیگر امور نیک و سودمند سوق می داده اند.
برای رسیدن به فضایل اخلاقی و دوری از رذایل نفسانی راههایی در قرآن و احادیث ائمه (ع) بیان شده است که یکی از آن ها «نماز» است. نماز در تربیت اخلاقی و شکوفایی و ایجاد فضایل اخلاقی در انسان تأثیر به سزایی دارد که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
برای رسیدن به فضایل اخلاقی و دوری از رذایل نفسانی راههایی در قرآن و احادیث ائمه (ع) بیان شده است که یکی از آن ها «نماز» است. نماز در تربیت اخلاقی و شکوفایی و ایجاد فضایل اخلاقی در انسان تأثیر به سزایی دارد که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
تکامل و خودسازی
همه انسان ها به گونه ای زمان مند در حال حرکت هستند و به همین دلیل می بایست با مدیریت زمان، حرکتی هدفدار و رو به پیشرفت را در نظر بگیرد تا سرمایه عمرشان را در این سفر سرنوشت ساز به بهایی ارزان از دست ندهد. از این رو انسان ها برای ارضای امیال نامحدود خود، به تعالی روح خود نیاز دارند و در این راه نماز بزرگ ترین عامل تزکیه و خودسازی است که انسان را به کمال حقیقی می رساند؛ زیرا انسان را از بدی ها باز می دارد۲ که قلعه ای محکم در مقابل تهاجمات ویرانگر شیطان است۳ و سبب محو گناهان می شود۴ از این گذشته، نماز برخی فضایل مانند اخلاص، صبر و تواضع را پدید می آورد که تقوا را در انسان به دنبال دارد که سر منشأ فضایل و کمالات است.
اخلاص
اخلاص اساس عبادت۵و حقیقت بندگی است و ارزش عبادت به اخلاص است.۶ قصد قربت انگیزه اصلی عبادت است و عبادت خالصانه یکی از صفات ویژه بندگان خاص خداست. حضرت زهرا (س) می فرماید:
هر کس که عبادت با اخلاص را به سوی خدا تقدیم کند، خدا هم برترین مصلحت ها را برای او منظور می دارد.۷
هر کس که عبادت با اخلاص را به سوی خدا تقدیم کند، خدا هم برترین مصلحت ها را برای او منظور می دارد.۷
روح نماز اخلاص است۸ و نمازگزار از نماز ریاکارانه و بدون اخلاص نهی شده است. نمازِ مطلوب، نمازی است که برای رضای خدا برپا شود و اگر در نماز درجه ای از آلودگیِ شرک و ریا باشد، به همان نسبت از مقام قرب دور خواهد شد. چون ریا با حقیقت و واقعیّت نماز سازگار نیست. نماز برای نیایش و مناجات با قدرت برتر هستی است و چون بدون اخلاص برپا شود، گفت و گوی نمازگزار با خدا بی معنا جلوه می کند. به این ترتیب، نمازگزار باید هر روز با برپایی نماز، اخلاص را تمرین کند. امام باقر (ع)می فرماید: «الصلوة بَیتُ الْاِخْلاصِ؛ نماز خانه اخلاص است.»۹
تواضع
تواضع یکی از فضایل اخلاقی است که در پرتو نماز در انسان ایجاد می شود. یکی از اسرارنماز این است که خود بینی و تکبّر را در هم می شکند و درس فروتنی در برابر خداوند را به انسان می آموزد، زیرا نمازگزار در هر شبانه روز طی هفده رکعت نماز، 34 بار پیشانی تواضع بر خاک می ساید. نمازگزار در سجده، خود را هم چون پر کاهی در میان فضای لایتناهی می بیند و بدین سان خود را بنده کوچک و ناچیز خدا دانسته و هر گونه خودخواهی و غرور را از خود دور می کند. حضرت زهرا (س) می فرماید:
فَجَعَلَ اللّهُ الْاِیمانَ تَطْهیرا لَکُمْ مِنَ الشِّرْکِ وَ الصَّلوةَ تَنْزیها لَکُم عَنِ الْکِبْر۱۰
فَجَعَلَ اللّهُ الْاِیمانَ تَطْهیرا لَکُمْ مِنَ الشِّرْکِ وَ الصَّلوةَ تَنْزیها لَکُم عَنِ الْکِبْر۱۰
خداوند ایمان را وسیله پاکسازی شما از آلودگی شرک و نماز را برای دوری و پاک نمودن شما از تکبّر قرار داد.
اعمال و ذکرهای نماز بیانگر تواضع است و توجّه عمیق به آن ها تواضع را در انسان ایجاد می کند. تکبیرة الاحرام، دعا و خواهش از خداوند و سوره حمد از جمله ذکرهای نماز هستند که کبر و خود بزرگ بینی را از انسان دور می کنند. سجده و رکوع و ایستادن با رعایت ادب و وقار در مقابل خداوند مرور هر روزه درس تواضع است.
مستحبات نماز مثل تحت الحنک به گردن آویختن برای روحانیون گذاشتن بینی بر روی خاک، خشوع۱۱ و دعاهایی که در نماز و تعقیبات آمده، از اشکال دیگر تواضع است.
اعمال و ذکرهای نماز بیانگر تواضع است و توجّه عمیق به آن ها تواضع را در انسان ایجاد می کند. تکبیرة الاحرام، دعا و خواهش از خداوند و سوره حمد از جمله ذکرهای نماز هستند که کبر و خود بزرگ بینی را از انسان دور می کنند. سجده و رکوع و ایستادن با رعایت ادب و وقار در مقابل خداوند مرور هر روزه درس تواضع است.
مستحبات نماز مثل تحت الحنک به گردن آویختن برای روحانیون گذاشتن بینی بر روی خاک، خشوع۱۱ و دعاهایی که در نماز و تعقیبات آمده، از اشکال دیگر تواضع است.
صبر
انسان در مسیر زندگی خود دچار برخی مشکلات و سختی ها می شود که تحمل برخی از آن ها به قدرت و ایمان زیادی احتیاج دارد. تحمل سختی ها و صبر بر آن ها یکی از فضایل اخلاقی است که در اسلام ارج فراوانی به آن نهاده شده است. به طوری که در روایات صبر نسبت به ایمان همانند سر نسبت به بدن توصیف شده است.۱۲
یاد خدا، نیایش و نماز، نیروی معنوی تجدید شونده ای در انسان ایجاد خواهد کرد که او را در رویارویی با مشکلات نیرو می بخشد. امام علی (ع) می فرماید: «اَلذِّکرُ یَشْرَحُ الصَّدرَ؛ یاد خدا سبب شرح صدر می شود.»۱۳نماز بهترین وسیله استعانت و کمک خواهی از پیشگاه الهی است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هرگاه با دشواری روبه رو می شد، از نماز استعانت می جست: «اذا حَزَبَه امرٌ فزع الی الصلوة»۱۴ امام صادق (ع)می فرماید: هنگامی که با غمی از غم های دنیا رو به رو شدید، وضو بگیرید و به مسجد رفته نماز بخوانید و در حال نماز دعا کنید،۱۵ امام صادق (ع) در حدیث دیگری می فرماید: «هرگاه برای امیرالمؤمنین (ع) پیش آمدی می شد و حضرت را ناراحت می کرد، به نماز پناه می برد و ناراحتی خود را به آن جبران می کرد.۱۶
نماز موجب وسعتِ رزق،۱۷برطرف شدن حوایج،۱۸دفع بلا۱۹و رفع مشکلات و ناراحتی می گردد.۲۰و به این ترتیب، انسان را در تحمّل مشکلات یاری می دهد. از طرف دیگر، نماز با افزایش ایمان سبب می شود نمازگزار خود را به گونه ای ابدی به جهان مادّی متعلّق نداند و با دید دیگری وقایع را بنگرد. در نتیجه، با تغییر بینش، مشکلات را تحمل می کند و به آرامش روانی دست می یابد.
اندیشمندان غربی نیز به نقش دعا در مبارزه با دشواری ها اعتراف کرده اند. نورمن وینسنت گریسی می گوید:
دعا و نماز بزرگ ترین نیرویی است که برای مبارزه با دشواری های زندگی روزانه و به دست آوردن آرامش روحی، شناخته شده است.۲۱گاندی رهبر بزرگ مردم هند می گوید:
اگر نماز نبود و با خدا ارتباط پیدا نمی کردم، به طور حتم سال ها بود که دیوانه شده بودم.۲۲
اندیشمندان غربی نیز به نقش دعا در مبارزه با دشواری ها اعتراف کرده اند. نورمن وینسنت گریسی می گوید:
دعا و نماز بزرگ ترین نیرویی است که برای مبارزه با دشواری های زندگی روزانه و به دست آوردن آرامش روحی، شناخته شده است.۲۱گاندی رهبر بزرگ مردم هند می گوید:
اگر نماز نبود و با خدا ارتباط پیدا نمی کردم، به طور حتم سال ها بود که دیوانه شده بودم.۲۲
پی نوشت ها:
1. «قد افلح من زکّها» شمس: 9.
۲. «ان الصلوة تنهى عن الفحشاء و المنکر؛ نماز انسان را از بدى باز مى دارد».عنکبوت: 45
۳. قال على (ع): «الصلوة حِصْنٌ من سطوات الشیطان؛ نماز دژى محکم در مقابل حملات شیطان است». میزان الحکمة، ج 5، ص 367؛ غرر الحکم و درر الکلم، ص 56. اسرار الصلوة شهید ثانى، ص 10.
۴. «ان الحسنات یُذهبنَ السیئات» هود: 114.
۳. قال على (ع): «الصلوة حِصْنٌ من سطوات الشیطان؛ نماز دژى محکم در مقابل حملات شیطان است». میزان الحکمة، ج 5، ص 367؛ غرر الحکم و درر الکلم، ص 56. اسرار الصلوة شهید ثانى، ص 10.
۴. «ان الحسنات یُذهبنَ السیئات» هود: 114.
۵. قال على (ع): «اعلى العبادة اخلاص العمل؛ بالاترین عبادت خلوص در انجام عمل است». غرر الحکم، ج 1، ص 98.
۶. قال على (ع): «الاخلاص ملاک العبادة؛ اخلاص ملاک عبادت است». غرر الحکم، ج 1، ص 30.
۷. بحار الانوار، ج 70، ص 250؛ ج 67، ص 249.
۸. قال الصّادق (ع): «لیست الصلوةُ قیامَک و قعودَک انما الصلاة اخلاصُک و اَنْ ترید بها اللّه وحدَه؛ نماز قیام و قعود نیست، بلکه نماز اخلاص و خداخواهى توست.» شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 1، ص 325.
۹. بحار الانوار، ج 78، ص 183.
۶. قال على (ع): «الاخلاص ملاک العبادة؛ اخلاص ملاک عبادت است». غرر الحکم، ج 1، ص 30.
۷. بحار الانوار، ج 70، ص 250؛ ج 67، ص 249.
۸. قال الصّادق (ع): «لیست الصلوةُ قیامَک و قعودَک انما الصلاة اخلاصُک و اَنْ ترید بها اللّه وحدَه؛ نماز قیام و قعود نیست، بلکه نماز اخلاص و خداخواهى توست.» شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 1، ص 325.
۹. بحار الانوار، ج 78، ص 183.
۱۰. اعیان الشیعه، ج 1، ص 316؛ الاحتجاج، طبرسى، ج 1، ص 134.
۱۱. فروتنى قلبى و درونى.
۱۱. فروتنى قلبى و درونى.
۱۲. اصول کافى، ج 3، ص 140 و 142، ح 1 و 4؛ امام خمینى، چهل حدیث، ج 1، ص 253.
۱۳. منتخب الغرر، ص 62.
۱۴. تفسیر در المنثور، ج 1، ص 386.
۱۵. تفسیر نمونه، ج 1، ص 155؛ مجمع البیان، ج 1، ص 100؛ وسایل الشیعه، ج 5، ص 263.
۱۶. همان، ص 263.
۱۷. نک: نمازهاى مستحبى.
۱۸. امام صادق (ع): اذا اردتَ حاجةً فصَلِّ رکعتین وصَلِّ على محمد و آل محمد و سَلْ تُعطَه؛ هنگام حاجت دو رکعت نماز بخوان و درود بر پیغمبر و آل او بفرست، حاجتت را بخواه که به تو داده مى شود.» فروع کافى، ج 3، ص 479 احادیث دیگرى نیز در این مورد وجود دارد. بحار الانوار، ج 85، ص 324. نک: نمازهاى مستحبى.
۱۹. مستدرک الوسائل، ج 1، ص 470.
۲۰. تفیسر در المنثور، ج 1، ص 67؛ وسایل الشیعه، ج 5، ص 263؛ مجمع البیان، ج 1، ص 100؛ وسایل الشیعه، ج 5، ص 263؛ مکارم الاخلاق، ص 259؛ قصار الجمل، ج 1، ص 386.
۲۱. کلیدهاى خوش بختى، ترجمه احمد آرام، ص 386 و 388.
۲۱. گاندى، همه مردم برادرند، چ 5، ص 107، مرواریدهاى پراکنده، ص 135.