مجموعه عناوینی که امروزه تحت عنوان «خودآزمایی» در لابلای مجموعه کتاب‌هایدرسی، روانشناسی، تربیتی و... وجود دارند ابزاری هستند که تا حد زیادی بهما کمک می‌کند تا وضعیتمان را نسبت به مساله مورد نظر بسنجیم.

اما آیا تا حالا شده کمی در مورد رابطه‌مان با نماز بیندیشیم و ببینیم که برخورد ما با نماز چگونه است؟

نماز فرصتی برای بهره مندی از الطاف ویژهء الهی

شاید شما هم با افرادی برخورد کرده باشید که به بهانه اینکه خداوند نیازی به عبادت ما ندارد، فریضه نماز را اقامه نمی‌کنند.

وقتی به استدلال چنین افرادی توجه می‌کنیم، می‌بینیم که اینگونه افراد توجه ندارند که انسان تمام وجودش محتاج به خداوند است از همین رو با قطع نظر از دستورات دینی، ادب اقتضا می‌کند که ما انسان‌ها به شکرانهء این همه نعمتی که خداوند به ما عطا فرموده است، او را عبادت کنیم وفرائض دینی‌مان را به نحو احسن انجام دهیم.

مجموعه عناوینی که امروزه تحت عنوان «خودآزمایی» در لابلای مجموعه کتاب‌های درسی، روانشناسی، تربیتی و... وجود دارند ابزاری هستند که تا حد زیادی به ما کمک می‌کند تا وضعیتمان را نسبت به مساله مورد نظر بسنجیم.

اما آیا تا حالا شده کمی در مورد رابطه‌مان با نماز بیندیشیم و ببینیم که برخورد ما با نماز چگونه است؟

نماز فرصتی برای بهره مندی از الطاف ویژهء الهی

شاید شما هم با افرادی برخورد کرده باشید که به بهانه اینکه خداوند نیازی به عبادت ما ندارد، فریضه نماز را اقامه نمی‌کنند.

وقتی به استدلال چنین افرادی توجه می‌کنیم، می‌بینیم که اینگونه افراد توجه ندارند که انسان تمام وجودش محتاج به خداوند است از همین رو با قطع نظر از دستورات دینی، ادب اقتضا می‌کند که ما انسان‌ها به شکرانهء این همه نعمتی که خداوند به ما عطا فرموده است، او را عبادت کنیم و فرائض دینی‌مان را به نحو احسن انجام دهیم.

یکی از مفسران معاصر در این زمینه تعبیر جالبی دارد، ایشان می نویسد:

«اگر همه مردم رو به خورشید خانه بسازند چیزی به خورشید اضافه نمی‏شود و اگر همه مردم پشت به خورشید خانه بسازند، چیزی از خورشید کم نمی‏شود. خورشید نیازی به مردم ندارد که رو به او کنند، این مردم هستند که برای دریافت نور و گرما باید خانه‏های خود را رو به خورشید بسازند. خداوند به عبادتِ مردم نیازی ندارد که فرمان داده نماز بخوانند. این مردم هستند که با رو کردن به او از الطاف خاص الهی برخوردار می‏شوند و رشد می‏کنند.»[قرائتی، محسن، پرسش های مهم، پاسخ های کوتاه، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ بیست و سوم، 1389. ص 17]

رابطه مردم با نماز از منظر قران کریم

مجموعه عناوینی که امروزه تحت عنوان «خودآزمایی» در لابلای مجموعه کتاب‌های درسی، روانشناسی، تربیتی و... وجود دارند ابزاری هستند که تا حدی زیادی به ما کمک می‌کند تا وضعیتمان را نسبت به مساله ی مورد نظر بسنجیم.

اما آیا تا حالا شده کمی در مورد رابطه‌مان با نماز بیندیشیم و ببینیم که برخورد ما با نماز چگونه است؟

در قسمتی از این مقاله بر آن شدیم که با توجه به آیات قرآن کریم، نحوه ی برخورد مردم را با نماز را بیان کنیم:

1) عده‌ای ایمان ندارند و نماز نمی‌خوانند: «فَلا صَدَّقَ وَ لا صَلَّى»[قیامة، 31]

2) عده‌ای مانع نماز دیگران می‌شوند: «أَ رَأَیْتَ الَّذِی یَنْهى‏ * عَبْداً إِذا صَلَّى»[علق 9 ،10]

3) عده‌ای نماز را مسخره می‌کنند: «وَ إِذا نادَیْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً»[مائده 58]

4) عده‌ای بی‌نشاط نماز می‌خوانند: «وَ إِذا قامُوا إِلَى الصَّلاةِ قامُوا کُسالى»[نساء 142]

5) عده‌ای گاهی نماز می‌خوانند و گاهی نماز نمی‌خوانند: «(فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ * الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ»[ماعون 4 – 5]

6) عده‌ای به خاطر رسیدن به دنیا، از نماز کم می‌گذارند: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَیْها وَ تَرَکُوکَ قائِماً»[جمعه، 10]

از کجا بدانیم نمازمان قبول شده است؟

وقتی برای ورود به یک مرکز علمی در آزمون ورودی شرکت می کنیم؛ دوست داریم هرچه سریع تر از نتیجه آزمون با خبر شویم؛ از همین رو لحظه به لحظه با همکلاسی هایمان و یا با مسئول آزمون تماس می‌گیریم تا از آخرین نتایج آزمون باخبر شویم.

در امور عبادی نیز وقتی یک عمل نیکوی را انجام می دهیم دوست داریم که از قبولی و یا عدم قبولی آن در درگاه الهی، آگاه شویم. اما برای پی بردن از میزان قبولی نماز، لازم نیست از دیگران بپرسیم؛ بلکه کافی است نگاهی به عملکردمان بیندازیم چرا که میزان قبولی نمازمان را می توان در نحوهء عملکردمان مشاهده نماییم.

امام صادق (علیه السلام) در این زمینه می فرماید:

«من أحبّ أن یعلم اقبلت صلاته أم لم تقبل، فلینظر هل منعته صلاته عن الفحشاء و المنکر؟ فبقدر ما منعته قبلت منه.»[بحار الانوار، ج 79، ص 198]

هر کس دوست دارد بداند نمازش پذیرفته شده است یا نه؟ بنگرد که آیا نمازش او را از زشتی‌ها و بدی‌ها باز داشته است؟ همان اندازه که نمازش مانع بدی‌ها بوده در همان حدّ از او پذیرفته می‌شود.

آثار و برکات نماز

نماز، آثار و برکات فراوانی را برای نمازگزار به ارمغان می آورد که در این پُست سعی داریم به برخی از آنها اشاره نماییم:

1) بازدارندگی از زشتی‌ها:

قرآن کریم در این زمینه می فرماید: «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ»[عنکبوت 45]

نماز بگزار، که نماز آدمی را از فحشا و منکر باز می دارد.

2) محو کننده ی گناهان:

امام باقر (علیه السلام) به نقل از پیامبر خدا (صلی الله و علیه وآله) می فرماید: «لو کان على باب دار أحدکم نهر و اغتسل فی کلّ یوم منه خمس مرّات أ کان یبقى فی جسده من الدّرن شى‏ء؟ قلت: لا، قال: فإنّ مثل الصّلاة کمثل النّهر الجاری، کلّما صلّى صلاة کفّرت ما بینهما من الذّنوب.»[الحکم الزاهره، با ترجمه انصاری، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، 1375 ش. ص 277]

اگر بر درب خانه یکی از شما نهری باشد و او هر روز پنج بار خود را در آن شستشو دهد آیا در بدنش چرکی باقی می‌ماند؟ (راوی می‌گوید): گفتم: نه! فرمود: مَثَلِ نماز همچون مَثَلِ نهر جاری است. هر گاه آدمی نماز بگزارد گناهانی را که میان دو نماز از او سر زده است، می‌پوشاند.

3) پیدایش برکت در رزق و روزی:

ضمرة بن حبیب می‌گوید: از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) در باره نماز سۆال کردند، آن حضرت فرمود: «الصّلاة من شرایع الدّین و فیها مرضاة الرّبّ عزّ و جلّ و هی منهاج الأنبیاء و للمصلّی حبّ الملائکة و هدى و إیمان و نور المعرفة و برکة فی الرّزق و راحة للبدن»[همان، ص 276]

نماز از سنّت‌های دین و مایه خشنودی پروردگار و راه روشن پیامبران است. نمازگزار از محبّت فرشتگان، هدایت و ایمان، نور شناخت، روزی با برکت و راحتی بدن برخوردار است.

4) استجابت دعا و قبولی اعمال:

پیامبر اعظم (صلی الله و علیه وآله) فرمود: «... و اجابة للدّعاء و قبول للأعمال و زاد للمۆمن من الدّنیا إلى الآخرة....»[همان]

نماز باعث استجابت دعا و پذیرش اعمال و توشه مۆمن از دنیا به سوی آخرت است.

5) کلید بهشت:

پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) فرمود: «... جوازا على الصّراط و مفتاحا للجنّة...»[همان]

نماز وسیلهء عبور از صراط و کلید بهشت است.

6) مونس انسان در تنهایی قبر:

پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) فرمود: «إنّ الصّلاة تأتی إلى المیّت فی قبره بصورة شخص أنور اللّون یۆنسه فی قبره و یدفع عنه أهوال البرزخ»[همان، ص 282]

نماز به صورت انسانی سفیدچهره وارد قبر میّت می‌شود و با او انس می‌گیرد و وحشت‌های برزخ را از او برطرف می‌کند.

منبع: وبلاگ قرآن و عترت