موضوع نمازگریزی و علل آن از جمله مباحثی است که در زمینه آموزش مسائل دینی و اخلاقی مورد توجه همگان بویژه خانواده ها، مدارس و مسؤولین و کارشناسان مسائل فرهنگی و اجتماعی می باشد. لذا رسول خداصلی الله علیه و آله اولین چیزی که به افراد تازه مسلمان می آموختند نماز بود. (مناقب ابن شهر آشوب،ج1،ص43.) لذا مساله اول در فروع دین نماز است.

1- محیط خانواده و بی توجهی والدین: پیامبر اکرم می فرمایند: « خداوند سبحان را کسی ملاقات نمی کند با گناهی که بالاتر از جهالت زن و فرزندش باشد.»(محجة البیضاء،ج3،ص73) بی توجهی یا کم توجهی والدین به مسائل دینی بسیار تأثیر منفی روی فرزندان دارد، البته شاید در آینده در اثر عوامل دیگری به نماز روی آورد که این احتمال ضعیفی است. گویا آنها هیچ وظیفه ای در قبال فرزندان ندارند و یا فرزندان آن ها همه مسائل را می دانند و رعایت می کنند. لذا چنین فرزندی به راحتی تن به عبادت نمی دهد.

گرایش کودک به پذیرش ارزش ها و یا دستورهای دینی تنها در سایه احساس شخصیت و ارزشمندی خویش تحقق می یابد. بنابراین کودکان نقش تعیین کننده ای دارند . والدین و معلمان در موقعیت های مناسب تنها زمینه ساز و هدایتگرند .

نماز خواندن کودک از جمله نماز صبح که سختی خاصی برای کودکان دارد قسمتی از تربیت دینی کودکان است.

تربیت دینی باید از ابتدای تولد و چه بسا بنا به گفته بزرگان از قبل از تولد آغاز گردد، از این رو گفته شده والدین به هنگام تولد، به گوش راست کودک، اذان و به گوش چپ او اقامه گویند تا به محض تولد، زندگی خود را با نام خدا و یاد پیامبر و توجه به دین آغاز کند و تا آخر عمر معتقد به خدا باشد.

آموزش دین از سه سالگی آغاز می ‌گردد. تا هفت سالگی به سادگی آموزش برگزار می ‌شود. اما در مرحله اطاعت (از هفت سالگی به بعد) به صورت جدی آموزش دین باید انجام گیرد.

در آموزش دینی بهتر است به نکات زیر توجه شود :

1. والدین بعضی اوقات هدایا و جوایزی به خاطر انجام عبادات به فرزندان خود بدهند تا آنان از انجام عبادات خاطراتی خوش داشته باشند.

می دانم نماز نور چشم پیامبر است، از بچگی به من گفته اند که نماز مایه برکت است و سعادت. نماز هم می خوانم اما با بی حوصلگی، لذت نمی برم. با عجله و شتاب می خوانم. عبادات دیگر هم همینطور. مثلاً دعا کردن قرآن خواندن. چرا؟

خیلی دوست دارم، از نماز و عبادات لذت ببرم. یا حوصله و شادابی و بانشاط به نماز بایستم و عبادت کنم. چه کنم؟

در این باره کتاب ها و مقالات و مطالب زیادی منتشر شده است. با مراجعه و نگاهی هرچند مختصر به آثاری که در ستاد اقامه نماز تجمیع و در معرض بهره برداری علاقمندان قرار گرفته خواهیم دید که خوشبختانه آثار ارزشمندی در دسترس عموم می باشد. کافیست

اراده کنیم و تعدادی از کتابها و محصولات فرهنگی که در این خصوص منتشر شده را تهیه کرده و در خانه و خانواده مورد استفاده قرار گیرد. در این اجمال محورهای عمده ای که می بایست در فرآیند علاقمند شدن به نماز و لذت بردن از عبادت مورد توجه و تأکید قرار گیرد را تداعی می کنیم.

من نمی خواهم به اجبار خانواده نماز صبح بخوانم من می خواهیم صبح بخوابم بعدا نمازم را قضا کنم هر کس رابطه شخصی خودش را با خدا دارد و دیگران نباید در این رابطه دخالت کنند .

دغدغه نماز خواندن فرزندان و اهمیت دادن به نماز ،همیشه از بزرگترین دغدغه های والدین بوده است ،اما گاهی اوقات با مخالفت و سرسختی و توجیهات گوناگون فرزندان مواجه می شوند ،و از یک سو دغدغه نماز خواندن آنها و تربیت دینی اشان اهمیت دارد و از طرف دیگر اینکه نکند با رفتار نسنجیده فرزندان را از اسلام و دین زده کنند ،لطفا راهنمایی بفرمایید .

در این زمینه نکاتی قابل طرح است که عبارتند از :

نکته اول:

آنچه مسلم است این است که این خانواده محترم دارای یک دغه غه مذهبی و ارزشمند می باشند که قابل تحسین و تقدیر می باشد وآن دغدغه این است که اولاد ایشان اولادی متدین و مقید به آیین پاک الهی می باشند.

قَالَ امیرالمؤمنین علی علیه السلام : إِذَا قَامَ‏ الرَّجُلُ‏ إِلَی‏ الصَّلَاةِ أَقْبَلَ إِبْلِیسُ یَنْظُرُ إِلَیْهِ حَسَداً لِمَا یَرَی مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ الَّتِی تَغْشَاه‏.
امام علی علیه السلام فرمود: هنگامی که کسی به نماز برمی‏خیزد، شیطان می‌آید و به نظر حسادت به او نگاه می‌کند؛ زیرا می‌بیند که رحمت خدا او را فرا گرفته است. (خصال، ج 2، ص 632؛ بحارالانوار، ج 79، ص 207؛ تحف العقول، ص 122)

۱- تبیین اثرات نماز

2-تکریم وشخصیت دادن به دانش آموزان

-3-نشاط آفرینی فرهنگی و اعتقادی و خود باوری در دانش آموزان

4-ایجاد رابطه قوی دینی بین معلم و دانش آموز

5-داشتن نمازخانه جذاب و عالی و استفاده از رنگ های دلپذیر

6-باز گو نمودن اهمیت و ضرورت نماز به اولیا دانش آموزان

7-اجرای مسابقات مختلف در خصوص نماز و اهدا جوایز به دانش آموزان برتر

قَالَ النبی صلی الله علیه و آله : لَا یَزَالُ‏ الشَّیْطَانُ ذَعَرا‏ مِن‏ المُومِنِ مَا حَافَظَ عَلَی الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ فَإِذَا ضَیَّعَهُنَّ تَجَرَّأَ عَلَیْهِ وَ أَوْقَعَهُ فِی الْعَظَائِمِ.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: شیطان همواره از انسان مؤمن بیمناک است، تا زمانی که نمازهای پنج‏گانه را حفاظت و مراقبت می‏کند. و هنگامی که حق نمازها را تباه کرد، شیطان نسبت به او جرأت می‏یابد و او را دچار گرفتاری‏های بزرگ می‏کند. (کافی (ط ـ الاسلامیه)، ج 3، ص 268؛ وسائل الشیعه، ج 4، ص 2؛ بحارالانوار ج 80، ص 14)    

- جانماز آب می کشد.

کاربرد: برای کسی که از روی ریا، عبادت کند این مثل را به کار می برند.

گفتیم از خصلت های ضرب المثل ها این است که از گذشتگان دور به ارث رسیده است. بسیاری از این امثال با توجه به گذر زمان، در واقع کوتاه شده و تراشیده شده ی داستانی است؛ یعنی افراد با ساده کردن و ایجاز سخن، مقصود و منظور خود را بلافاصله با همین سخن کنایه دار بیان می نمایند و این مثل نیز شاید کوتاه شده ی داستانی است.

در هر عصر، افرادی زاهد صفت هستند که سعی می کنند با خواندن نماز زیاد، نزد مردم و انجام اعمال عبادی دیگر خود را اهل عبادت و زهد و تقوا نشان دهند؛ غافل از این که برخی از افراد آگاه و تیزبین که از اعمال آنها آگاهی دارند در مورد آن شخص این اصطلاح را یادآور می شوند که «جانماز آب نکش.»

شاعران مختلفی در هر عصر با دیدن این گونه افراد زاهد مآب به سرودن اشعاری در این زمینه پرداخته اند. و سعی در نشان دادن واقعیت های عوام فریبی این گونه افراد نموده اند.

گر نمازی می کنم، گاهی ریایی می کنم. (سلیم کاشانی)

نمازگزاران چه کسانی هستند؟نماز؛ نشانه مومن

نماز؛ از ویژگیهای متقیننماز از علامتهای اولوالالباب

نماز از نشانه های محسنیننماز، ویژگی مصلحان

مولفه ای از مخبتیننشانه ای از دانشمندان

و اما نشانه ای از یاران خدا

خدای منان از روی لطف بی پایان بر آدمیان منّت نهاده، به آنها اجازه معراج به عالم ملک و ملکوت عطا فرموده و نماز را نردبان ترقی و ابزار ارتقاء به عالم بالا قرار داده است.

جلب رحمت خداطلب یاری از نماز

آرامشبازداشتن از فحشا و منکر

همراهی خدا با نمازگزارانولایت نمازگزاران

هدایت برای نمازگزارانانذار برای نمازگزاران

رستگاری برای نمازگزارانپاداش

امان در سایه ی نماز

قَالَ النبی صلی الله علیه و آله :‏ وَ لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَا یُتِمُّ رُکُوعَهَا وَ سُجُودَهَا.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که رکوع و سجده نماز را نیکو انجام نمی‏دهد، نمازش کامل نیست.

(بحارالانوار، ج 69، ص 198؛ مستدرک الوسائل، ج 3، ص36)    

قَالَ النبی صلی الله علیه و آله : الْخُشُوعُ‏ زِینَةُ الصَّلَاة.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: خشوع، زینت نماز است.

(کنزالفوائد، ج ‏1، ص 299؛ بحارالانوار، ج 74، ص 131)    

قَالَ رسول الله صلی الله علیه و آله : إِذَا قَامَ الْعَبْدُ إِلَی الصَّلَاةِ فَکَانَ هَوَاهُ‏ وَ قَلْبُهُ‏ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی انْصَرَفَ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی که انسان برای نماز می‌ایستد، اگر همه توجه‏اش و قلبش به سوی خدا باشد، نمازش تمام می‌شود، در حالی که مثل روزی است که پاک به دنیا آمده است.

(بحارالانوار، ج ‏81، ص 261)    

قَالَ النبی صلی الله علیه و آله : مَنْ صَلَّی رَکْعَتَیْنِ وَ لَمْ‏ یُحَدِّ ثْ‏ فِیهِمَا نَفْسَهُ‏ بِشَیْ‏ءٍ مِنْ أُمُورِ الدُّنْیَا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَه‏.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که دو رکعت نماز بخواند و در آن دو رکعت، قلب خود را به چیزی از امور دنیا مشغول نکند، خداوند گناهانش را می‏آمرزد.

(بحارالانوار، ج 81، ص 249)    

قَالَ الباقر علیه السلام : لَا تَقُمْ‏ إِلَی‏ الصَّلَاةِ مُتَکَاسِلًا وَ لَا مُتَنَاعِساً وَ لَا مُتَثَاقِلًا فَإِنَّهَا مِنْ خِلَالِ النِّفَاق‏.
امام باقر علیه السلام فرمود: در حال کسالت و خواب‏آلودگی و سنگینی به نماز نایست. چون از نشانه‌های نفاق است.

(الکافی (ط ـ الاسلامیه)، ج ‏3، ص 299؛ بحارالانوار، ج 81، ص 202)    

قَالَ الصادق علیه السلام : إِنَّهُ لَا یَنَالُ‏ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس نماز را سبک بشمارد، به شفاعت ما دست نخواهد یافت. (الکافی (ط ـ الاسلامیه)، ج ‏3، ص 270؛ وسائل الشیعه، ج 25، ص 329)    

قَالَ النبی صلی الله علیه و آله : أَسْرَقُ‏ النَّاسِ‏ الَّذِی یَسْرِقُ مِنْ صَلَاتِهِ تُلَفُّ کَمَا یُلَفُّ الثَّوْبُ الْخَلَقُ فَیُضْرَبُ بِهَا وَجْهُهُ.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: دزدترین مردم کسی است که (به خاطر سرعت و شتابزدگی) از نماز خود می‏کاهد، نماز چنین انسانی همچون جامه مندرسی در هم پیچیده شده، به صورت او پرتاب می‌شود.

(وسائل الشیعه، ج 7، ص 151)    

قَالَ الصادق علیه السلام : إِذَا قَامَ الْعَبْدُ فِی الصَّلَاةِ فَخَفَّفَ صَلَاتَهُ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لِمَلَائِکَتِهِ أَمَا تَرَوْنَ إِلَی‏ عَبْدِی‏ کَأَنَّهُ‏ یَرَی أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِ غَیْرِی أَ مَا یَعْلَمُ أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِی.
امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه بنده برای نماز به پا خیزد و نمازش را سبک ادا کند، خداوند به فرشتگان خود می‌فرماید: آیا به بنده من نمی‏نگرید که گویا برآوردن حاجت‏هایش را به دست دیگری غیر از من می‌بیند آیا نمی‏داند که برآوردن حوائج او به دست من است.

(الکافی (ط ـ الاسلامیه)، ج 3، ص 269؛ تهذیب الاحکام، ج 1، ص 240)