آیت‌الله بهجت: نه! اگر نماز با حضور قلب منظورشان بود، آن‌وقت سؤال می‌کردند چگونه باید خواند این نماز را، به چه سببی بخواند نمازکامل را! این که چیزی به دست نداد که! وقتی چیزی به دست می‌آید که مطلق نماز، مطلق نماز را کسی مقید باشد در اول وقت به نماز عالی می‌رسد؛ می‌رسد خودش، تکویناً شیئاً و شیئاً روز به روز می‌رود بالاتر.

از عللی که سبب می شود افراد، به ویژه جوانان و نوجوانان نماز را به صورت دائمی یا مقطعی ترک کنند، «تنبلی و سستی» است. افراد تن پرور و تنبل، اراده قوی برای انجام امور معنوی ندارند و چون عبادت نیز از اموری است که نیازمند روح آزاد و اراده محکم و قوی است، افرادی که تن پرور باشند نمی توانند به انجام آن موفق شوند. این افراد، بیشتر مایلند در اموری که جنبه احساسی و هیجانی دارد یا اموری که با انگیزه و شناخت قبلی همراه باشد، شرکت کنند. برای این افراد سخت است که در هوای سرد آستین بالا بزنند و کفش ها را از پا در آورند و وضو بگیرند. افراد تن پرور، خواب شیرین صبحگاهی را رها نمی کنند تا نماز بخوانند. از این رو، یکی از موارد نمازگریزی مقطعی، نخواندن نماز صبح است.
روان شناسان، تنبلی را زاییده یک سری عوامل و علل می دانند و در واقع بر این باورند که تنبلی، مانند بی دقّتی خود به خود وجود ندارد، بلکه سستی و تنبلی فقط نشانه یک نارسایی یا بی میلی است که باید علت آن را جست وجو کرد.
روان شناسان علل تنبلی را به سه دسته تقسیم بندی کرده اند: علل جسمانی، علل تربیتی و علل عاطفی.

یکی از عوامل زمینه ساز نمازگریزی، تأثیر پذیری افراد جامعه به ویژه جوانان و نوجوانان از پدیده های تهاجم فرهنگی است. دشمنان، با ترویج فرهنگ ضد دینی در تلاشند تا جامعه ما را از همه فضایل انسانی تهی نمایند و جوانان ما را به انسان هایی فاسد، فرمانبر و تسلیم و غافل از یاد خدا و معنویت تبدیل کنند.1 محورهای اصلی و اهداف بلند مدت تهاجم فرهنگی، ایجاد تردید و شبهه در پایه های دینی و اعتقادی، ناکار آمد جلوه دادن نظام جمهوری اسلامی،ایجاد بدبینی نسبت به کانون های دینی و مذهبی و باز داری جوانان و نوجوانان از شرکت در مراسم عبادی، مانند نماز جمعه و جماعت است.2
تهاجم فرهنگی می کوشد روحیه دین داری را در جامعه از میان ببرد و در این راستا از هر ابزاری استفاده می کند. در این فضا، نمازگزاری که برترین جلوه دین داری است، به طوری جدی تهدید می شود. می توان گفت با حذف نماز از برنامه زندگی، بخش اعظم روحیه اسلام پذیری و تعبد از میان می رود. چون پنج نوبت ارتباط با خدای متعال و پنج نوبت مناجات با حضرت حق از برنامه زندگی کنار رفته و این بزرگ ترین ضربه برای ایمان است.

پی نوشت ها:

با پیوستن کودک به خانه دوم(مدرسه)به ویژه در دوران نوجوانی که زمان گسستگی از خانواده و پیوستن به جامعه دوستان و همسالان است، آفت پذیری روانی و معنوی بیشتر می شود. کودکان و نوجوانان، بخش زیادی از وقت خود را در مدرسه می گذرانند و مدرسه در شکل دهی شخصیت دانش آموز سهم بزرگی دارد. مدرسه به چند دلیل می تواند بر نمازگزاری در دانش آموزان تأثیر منفی داشته باشد.

الف) تعارض میان بود و نبود

انسان، موجودی است اجتماعی که در کنار دیگر انسان ها در جامعه انسانی زندگی می کند و بر اثر برخوردهای اجتماعی از دیگر اعضای جامعه اثر می پذیرد. همان گونه که می تواند بر دیگر اعضا اثر بگذارد. یافته های روان شناسان و دانشمندان رفتار شناس، نشان می دهد که انسان به شدت به محیط اجتماعی خود وابسته است1و به سختی از آن جدا می شود. بسیاری از دانشمندان بر این باورند که مسئله اصلی بشر، نه بقا، بلکه یادگیری زیستن با خود است. انسان نمی تواند در زمانو مکان به گونه ای تنها زندگی کند. انسان، مسایل بسیار زیادی دارد که جنبهاصلی خیلی از آن ها اجتماعی است. این مسایل، بیشتر پی آمد برخورد افراد و گروه ها با یکدیگر است.2